Tăng men gan:
Hiểu đúng để hỗ trợ phòng ngừa
và hạ men gan hiệu quả
Men gan và men gan tăng cao
1. Men gan là gì?
Men gan là các Enzym do tế bào gan sản xuất ra, có tác dụng xúc tác các phản ứng hóa học trong cơ thể. Bình thường các men này nằm trong tế bào gan và một số cơ quan khác. Khi tế bào gan chết đi do quá trình lão hóa thì có một lượng men gan được phóng thích vào máu ở nồng độ dưới 40U/l (chỉ số này gần như cố định ở người bình thường). Hoặc khi có tổn thương gan làm chất tế bào gan các men này cũng tràn vào máu, làm tăng nồng độ trong máu, báo hiệu các nguy cơ bệnh lý gan.
Men gan không chỉ đơn thuần là một xét nghiệm chẩn đoán bệnh, nó còn là tiêu chuẩn để theo dõi diễn tiến và hiệu quả trong cải thiện các bệnh lý tại gan.
2. Thế nào là men gan tăng cao?
Thông thường có 4 loại men gan bao gồm: AST (SGOT); ALT (SGPT); ALP (Phosphtas kiềm); GGT. Trong 4 loại men gan thì AST và ALT đóng vai trò chủ yếu phản ánh tình trạng của tế bào gan.
Men gan bình thường có các chỉ số sau:
- AST: 20 - 40 UI/L,
- ALT: 20 - 40 UI/L,
- GGT: 20 - 40UI/L,
- Phosphatas kiềm: 30 - 110 UI/L.
Khi cao hơn các chỉ số này gọi là men gan cao.
Vì một hoặc một số nguyên nhân thường gặp trong cuộc sống thường ngày khiến các tế bào gan bị tổn thương, bị hủy hoại, men gan sẽ được giải phóng vào máu. Khi đó xét nghiệm sẽ thấy men gan tăng cao.
Nguyên nhân gây tăng men gan
Dưới các tác động bia rượu, nhiễm virus, dùng thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc hạ mỡ máu và một số thuốc cải thiện... Kupffer giữ trai trò là một mắc xích quan trọng trong hai tác động: Làm men gan tăng cao và “kích hoạt” các yếu tố trung gian, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng.
1. Tác nhân khởi phát quá trình tăng men gan
Các yếu tố độc hại từ rượu bia, virus viêm gan, chất độc hại, thực phẩm không đảm bảo, thuốc uống và thuốc cải thiện… làm tế bào Kupffer bị kích hoạt quá mức, phóng thích các chất gây viêm gây tổn hại, làm chết tế bào gan dẫn đến tăng men gan.
2. Tác nhân thúc đẩy tăng men gan diễn tiến thành viêm gan, xơ gan
Khi men gan đã tăng do các tế bào gan chết quá nhiều, thêm rối loạn bài tiết mật và số lượng các tế bào chết theo chương trình tăng, quá trình này một lần nữa sẽ khiến Kupffer bị kích hoạt quá mức, tiếp tục sản sinh nhiều hơn các chất gây viêm, từ đó dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như viêm gan, xơ gan và ung thư gan.
Triệu chứng của tăng men gan
Khi bị men gan cao, các triệu chứng biểu hiện ra ngoài rất ít và khó phát hiện. Một số trường hợp người bệnh sẽ nhận thấy các cơn đau hạ sườn nhẹ ở bên phải hoặc đau nhẹ ở bụng dưới; cơ thể thường xuyên mệt mỏi, hay sốt nhẹ vào buổi chiều; rối loạn tiêu hóa hoặc chán ăn. Một số trường hợp đặc biệt người bệnh cảm thấy nóng trong người, người nổi nhiều mẩn đỏ.
Tuy nhiên, những triệu chứng trên rất khó nhận biết và dễ nhầm lẫn với những biểu hiện của các loại bệnh nhẹ thường gặp.
Hậu quả
khi không làm hạ men gan
Do dấu hiệu không rõ ràng nên nhiều người không biết mình bị tăng men gan, vì thế không có động thái theo dõi và hạ men gan kịp thời dẫn đến viêm gan mãn tính, viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan có thể âm thầm phát triển, làm suy yếu gan hoặc hư hại vĩnh viễn lá gan của người bệnh.
cải thiện
1. Một số loại thuốc cải thiện tăng men gan
Một số trường hợp chuyên gia sẽ chỉ định làm hạ men gan bằng các biện pháp như truyền dịch Glucose 5% hoặc 10% để tăng cường giải độc cho gan, giúp gan thực hiện tốt vai trò của mình, tuy nhiên, phương pháp này không dùng khi bệnh nhân bị tăng đường huyết. Ngoài ra, các chuyên gia cũng sử dụng một số thuốc bảo vệ tế bào gan như Fortec, Eganin…
2. Kiểm soát tác nhân sinh bệnh, phục hồi, tái tạo cấu trúc gan, tế bào gan
Để hạ men gan an toàn, cách đơn giản và hiệu quả nhất là tác động vào cơ chế bệnh sinh, giải quyết tận gốc tác nhân gây bệnh. Cụ thể, người có men gan tăng cao cần kiểm soát tốt tế bào Kupffer, không cho tế bào này “tăng động” quá mức, làm sản sinh các chất gây viêm tổn hại đến gan.
3. Các biện pháp khác Khi xét nghiệm thấy men gan tăng cao, bạn cũng nên bổ sung nhiều hoa quả vào các bữa phụ thường ngày, vì trong hoa quả thường chứa nhiều Glucose, hỗ trợ lọc thải bớt chất độc từ bên trong gan, điển hình là nho. Nho chứa khá nhiều đường Glucose tốt cho người men gan tăng. Đồng thời, cũng cần nghỉ ngơi thư giãn đều đặn, tránh làm việc quá sức.
Đồng thời, cần đi khám ngay để tìm ra nguyên nhân gây men gan cao và có phương hướng hạ men gan phù hợp, tuyệt đối không sử dụng thuốc khi chưa tham khảo ý kiến chuyên gia để tránh “đầu độc” gan.
Hỗ trợ Phòng ngừa
1. Tăng cường giải độc, chủ động chống độc cho gan
Người có men gan cao cần chủ động kiểm soát Kupffer nhằm hạn chế quá trình viêm làm tổn hại đến gan dưới các tác nhân gây hại thường ngày như bia rượu, virus viêm gan… Đồng thời, tăng cường giải độc, chủ động chống độc và bảo vệ lá gan khỏe mạnh trước vấn nạn thực phẩm “bẩn” “bủa vây” như hiện nay.
2. Một số biện pháp hỗ trợ phòng ngừa khác
Bên cạnh đó, để hỗ trợ phòng ngừa tăng men gan cũng cần hạn chế bia rượu, bổ sung thêm nhiều vitamin và khoáng chất vào dinh dưỡng thường ngày. Nên chăm tập thể dục để có sức khỏe dẻo dai, khi đã có dấu hiệu men gan cao, đừng quên kiểm tra men gan định kỳ để theo dõi và phát hiện kịp thời những diễn biến bất thường ở gan.
