Diễn tiến âm thầm của gan nhiễm mỡ độ 1, độ 2 và độ 3

Qua siêu âm hoặc chụp cắt lớp (CT scan) đều có thể chẩn đoán được gan nhiễm mỡ. Trước đây các nhà chuyên môn cho rằng để có chẩn đoán chính xác nhất thì phải áp dụng sinh thiết gan (lấy một mẫu nhỏ mô gan hoặc tế bào gan quan sát dưới kính hiển vi). Tuy nhiên hiện nay, việc áp dụng sinh thiết để chẩn đoán gan nhiễm mỡ không còn cần thiết.

 

Khi mà các phương tiện chẩn đoán hình ảnh ngày càng tốt hơn (siêu âm, CT scan...) và việc xét nghiệm máu (triglyceride máu, cholesterol, các men gan) thì việc chẩn đoán viêm gan đã trở nên dễ dàng hơn. Mặc dù vậy, nếu không chủ động ý thức việc chăm sóc sức khỏe, bỏ qua các buổi khám tổng quát định kỳ 6 tháng/lần thì khả năng phát hiện gan nhiễm mỡ cũng như các bệnh lý gan khác là rất khó. Bởi đặc tính của gan nhiễm mỡ và các bệnh lý gan là các triệu chứng đặc trưng chỉ thường biểu hiện rõ ở giai đoạn nặng.

 

Gan nhiễm mỡ được chia theo hai dạng dựa theo mức độ tổn thương và nhiễm mỡ trong gan.

Đây là cách chia các cấp độ gan nhiễm mỡ “cổ điển”. Qua kết quả sinh thiết gan, các bác sĩ quan sát và đánh giá mức độ thâm nhiễm mỡ, viêm gan. Từ đó, đánh giá mức độ gan nhiễm mỡ.

 

- Gan thoái hoá mỡ đơn thuần: Gan bị thâm nhiễm bởi chất mỡ nhưng chưa kèm theo tình trạng viêm gan.

 

- Viêm gan thoái hoá mỡ do rượu bia: Ngoài tình trạng gan bị thâm nhiễm bởi mô mỡ, kèm theo tình trạng viêm gan, ở giai đoạn này, mô gan có thể bị sẹo hoặc bị xơ và có tiền sử uống rượu bia nhiều.

 

- Viêm gan thoái hoá mỡ không do rượu bia: Kết quả sinh thiết giống loại viêm gan thoái hóa mỡ do rượu, nhưng không có tiền sử uống rượu bia (hoặc uống rượu bia không đáng kể).

 

 

Gia đoạn trước, gan nhiễm mỡ được chẩn đoán bởi sinh thiết gan

Đây là cách chia hiện đại đang được sử dụng phổ biến dựa vào tỉ lệ tích lũy chất béo trong gan so với trọng lượng gan. Thường dùng siêu âm, CT scan hoặc MRT để chẩn đoán.

Mức độ nhẹ, mỡ trong gan chiếm từ 5-10%

 

 

Gan nhiễm mỡ khó phát hiện ở giai đoạn 1 (hình mình họa)

 

Hầu hết người bệnh gan nhiễm mỡ cấp độ 1 không nhận thức được bản thân họ đang gặp vấn đề ở gan. 

Trong nhiều trường hợp, bác sĩ chẩn đoán bị gan nhiễm mỡ nhờ quá trình xét nghiệm máu định kì hoặc siêu âm.

Mức độ trung bình, mỡ trong gan chiếm từ 10-25%

 

 

Men gan tăng ở giai đoạn này (hình minh họa)

 

Trong trường hợp bệnh tiến triển nặng hơn thì ngoài việc kết hợp chế độ sinh hoạt hợp lý ở trên ra thì mọi người nên áp dụng thêm thuốc điều trị gan nhiễm mỡ để giảm tổn thương tới các tế bào gan. Khi tình trạng mỡ tích tụ ở gan tiến triển thành gan nhiễm mỡ độ 2, men gan cũng đồng thời tăng cao. 

 

Mặt khác, bệnh cũng có nguy cơ cao tiến triển thành viêm gan. Hơn nữa gan nhiễm mỡ độ 2 chuyển lên độ 3 rất nhanh vì vậy cần phải điều trị ngay ở giai đoạn này, để tránh được những biến chứng sau này.

Mức độ nặng, mỡ trong gan trên 30%

 

 

Mô mỡ và mô gan bị “chiếm cứ” tất cả vị trí trong gan (hình minh họa) 

 

Chất béo tích tụ trong gan đã “chiếm cứ” toàn bộ cơ quan này và dẫn tới viêm gan. Thời điểm này, các động mạch và tĩnh mạch, đều gặp khó khăn trong việc vận chuyển máu cùng các chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể. Từ đó, nguy cơ người bệnh gan nhiễm mỡ độ 3 gặp phải tình trạng tắc nghẽn mạch máu là vô cùng lớn.

 

Tăng áp tĩnh mạch cửa thậm chí cũng có khả năng xảy ra. Bạn có thể bắt gặp tình trạng máu ứ lại trong hệ thống tĩnh mạch cửa. Sau đó, lượng máu trên sẽ chuyển hướng vào tĩnh mạch rốn và các mao mạch khác ở thành bụng. Hệ quả là những mạch máu này nổi rõ trên bề mặt da ở vùng bụng.

Thực chất, gan nhiễm mỡ đã có từ thời xa xưa, xảy đến cho bất kỳ những ai có lối ăn uống bất hợp lý, thiếu vận động dẫn đến thừa thải năng lượng. Gan nhiễm mỡ ở hầu hết các trường hợp chẩn đoán không là bệnh lý, đó chỉ là một triệu chứng do sự tích lũy mỡ quá nhiều tại gan. Có đến 20% bệnh nhân gan nhiễm mỡ có thể diễn tiến đến xơ gan. Điều này có ý nghĩa rất lớn cho những ai mong muốn một cuộc sống chất lượng, lâu dài với một lá gan khỏe mạnh.

 

Hơn nữa, như những bệnh gan khác, gan nhiễm mỡ là một chứng bệnh khá “thầm lặng”. Những người bị gan nhiễm mỡ đa phần đều không có triệu chứng. Chỉ khi nào tốc độ lắng đọng mỡ trong gan xảy ra nhanh, lúc đó gan có thể lớn, và khi đó bệnh nhân có thể có cảm giác đau tức hoặc nặng vùng gan.

 

Vì tính chất âm thầm và nguy hiểm của bệnh, những người có nguy cơ mắc chứng bệnh này cao nên chủ động kiểm tra và theo dõi tình hình gan nhiễm mỡ thường xuyên. Nhất là những người đang trong tình trạng thừa cân béo phì, nghiện rượu, tiểu đường type 2, suy dinh dưỡng thiếu protein, giảm cân quá nhanh hoặc dùng các loại thuốc gây độc cho gan.

 

Bình Nhân