Nguy cơ ung thư gan từ những loại thực phẩm quen thuộc

Ít ai biết rằng, những món ăn yêu thích hàng ngày cũng có thể trở thành tác nhân hàng đầu gây tổn thương, hủy hoại các tế bào gan, thậm chí dẫn đến ung thư gan. 


Tuy  nhiên, con đường các loại thực phẩm quen thuộc có thể hủy hoại gan diễn ra như thế nào? Theo nhiều nghiên cứu ở cấp độ sinh học phân tử, các nhà khoa học đã chỉ rõ, các yếu tố độc hại có thể có trong những loại thực phẩm quen thuộc khi vào cơ thể, đến gan sẽ làm kích hoạt tế bào Kupffer – một loại tế bào nằm trong xoang gan – hoạt động qúa mức, sản sinh các chất gây viêm làm hủy hoại tế bào gan.
 
Những loại thực phẩm quen thuộc sau đây nếu lạm dụng thái quá là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh cho gan, kể cả ung thư gan:

1. Nước uống có gas

Các loại nước uống có gas chứa carbonat như soda có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư gan. Soda- thành phần chính trong các loại nước uống có ga làm acid hóa cơ thể và nuôi dưỡng tế bào ung thư. Chất màu giống caramel trong thức uống có gas và dẫn chất của nó 4-methylimidazole (4-MEI) cũng là chất gây ung thư.
 
Tên
 
Nước uống có gas chứa carbonat như soda có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư gan
 
Ngoài ra, những người uống nhiều thức uống có cafein thì gan sẽ bị tổn thương.
 
Một nghiên cứu của Israel năm 2009 cho thấy, những người uống 2 lon nước trái cây có ga mỗi ngày tăng 5 lần nguy cơ xơ gan và ung thư gan. Các loại đồ uống có nồng độ cao đường hoa quả, gan dễ dàng hấp thụ và được chuyển đổi thành chất béo.

2.

Các nhà khoa học Nhật Bản và Campuchia công bố kết quả nghiên cứu cho thấy 7 loại cá nước ngọt ở Campuchia có thể gây ung thư gan ở người.
 
Đó là cá cóc đậm (tên khoa học Cyclocheilichthys apogon), cá cóc (Cyclochelichthys enoplos), cá ba kỳ trắng (Cyclocheilichthys repasson, thuộc họ cá chép), cá rầm đất (Puntius brevis), cá ngựa chấm (Hampala dispar), cá he vàng (Barbonymus altus) và cá linh thùy (Cirrhinus lobatus).
 
Nghiên cứu này được 2 chuyên gia Nhật phối hợp thực hiện cùng Trung tâm phòng chống côn trùng, ký sinh trùng và sốt rét của Campuchia.

3. Thực phẩm chiên, rán và thức ăn nhanh

Hầu như thực phẩm ăn nhanh đều là các món ăn được chiên trong dầu, chiên đi chiên lại nhiều lần. Trong loại dầu này thường sản sinh ra chất glycerol – một hợp chất gây khá nhiều bệnh ung thư nguy hiểm, trong đó có ung thư gan.
 
Thực phẩm chiên làm gia tăng nguy cơ phát triển ung thư, đặc biệt là khi chúng chứa các loại dầu hydro hóa - chất béo transfat. Quá trình chiên kĩ hoặc chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ tạo ra sản phẩm phụ gọi là acrylamide. Acrylamide là một hóa chất chứa chất độc thần kinh mạnh, có tác dụng phụ không chỉ trên não, mà cả đối với hệ thống sinh sản.
 
Tên
 
Thức ăn nhanh sử dụng dầu chiên lại nhiều lần sinh ra chất glycerol gây nhiều bệnh ung thư nguy hiểm.
 
Các loại thực phẩm carbohydrate cao như khoai tây dễ dàng sản xuất acrylamide trong quá trình chiên rán. Điều này lý giải tại sao khoai tây chiên, đặc biệt là khoai tây chiên kiểu Pháp được liệt vào danh mục các thực phẩm dễ gây ung thư gan nhất.

4. Dưa muối

Trong dưa cà muối có một lượng hợp chất nitroso nhất định có thể gây ung thư gan cũng như nhiều tổn hại khác đến sức khỏe người dùng. Nếu trước khi muối dưa, rau không “xử lý” bằng cách phơi nắng hoặc rửa bằng nước nóng khi muối sẽ sản sinh ra một hàm lượng chất nitroso nhất định. Nạp quá nhiều chất nitroso vào cơ thể sẽ khiến gan phải thường xuyên phải thải độc chất này, tác động xấu đến gan, gây viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.
 
Tên
 
Dưa cà muối chứa nitroso gây hại cho gan

5. Cà chua đóng hộp

Trên trang Prevention, Fredrick Vom Saal, một chuyên gia về Nội tiết tố học thuộc Đại học Missouri, khuyến cáo chúng ta tránh xa cà chua đóng hộp. Đó là do lớp nhựa bên trong hộp có chứa bisphenol-A (BPA) - một estrogen tổng hợp có liên quan đến nhiều loại bệnh. Dư thừa BPA trong cơ thể còn làm ảnh hưởng các chức năng khử độc của gan, gây tổn thương gan, viêm gan, xơ gan, thậm chí là ung thư gan.
 
Hơn nữa cà chua nổi tiếng có tính axit, đặc điểm này càng dễ làm BPA từ vỏ hộp rò rỉ vào cà chua. 
 
Tên
 
BPA từ vỏ hộp rò rỉ vào cà chua sinh ra nhiều chất không tốt cho sức khỏe
 

6. Các thực phẩm chiên giòn ở nhiệt độ cao 

Để có được món đậu phụ giòn tan hoặc các loại chả cá, chả giò… , người ta phải rán ở nhiệt độ trên 200 độ C. Thực phẩm khi được chiên ở nhiệt độ trên 170 độ thì các chất trong đó đều chuyển hóa thành acrylamide gây ung thư.
 
Ngoài ra, tại các quán ăn, dầu để chiên đậu, chả, giò thường là dầu chiên đi chiên lại để tiết kiệm chi phí. Khi dầu mỡ đun nấu nhiều lần ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra chất độc hại, ngấm vào đậu phụ, nem, giò, chả… đặc biệt là khi chiên bị cháy khét, lâu ngày sẽ tích tụ trong gan gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan.
 
Tên
 
Thực phẩm chiên ở nhiệt độ quá cao là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư.
 

7. Các loại thịt đã qua xử lý

Hầu hết các loại thịt nguội đã qua xử lý như bacon, xúc xích, hot dog đều có chứa hai loại muối để bảo quản là sodium nitrite và sodium nitrate. Quá trình gan khử độc cho các loại thực phẩm này sẽ gây tổn thương cho gan, thậm chí gây ung thư gan.
 
Ngoài ra, muối diêm – chất có tác dụng bảo quản và giữ màu cho thịt trong quá trình thủy phân sẽ tạo ra chất nitrosamine - tác nhân gây ung thư và dẫn đến nhiều triệu chứng ngộ độc cấp tính khác có thể dẫn đến tử vong.
 
Tên
 
Các loại thịt đã qua chế biến chứa nhiều muối sodium nitrite và sodium nitrate.
 
Có thể thấy các món ăn hàng ngày cũng có thể là nguyên nhân chính gây nên các tổn thương và bệnh lý gan. Để bảo vệ gan luôn khỏe mạnh và ngăn ngừa các yếu tố gây hại chúng ta nên hạn chế các món ăn chiên rán nhiều dầu mỡ và đồ ăn đóng hộp, … Và hơn hết việc chủ động chống độc bảo vệ cho gan là điều cần thiết nhất.
 
Theo TTND Lê Văn Điềm - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chia sẻ: Ung thư gan là loại ung thư phổ biến trên thế giới và có tỉ lệ tử vong đứng hàng thứ 2 trong các bệnh ung thư. Trong cộng đồng hiện nay, tỷ lệ người trẻ mắc ung thư gan ngày càng tăng trong đó nhiều trường hợp chỉ ở độ tuổi 15-30.
 
Ung thư gan gồm: ung thư nguyên phát (khối u xuất hiện tại gan) và ung thư thứ phát (khối u xuất phát từ những cơ quan khác rồi di chuyển đến gan).
 
Ung thư gan là hậu quả nguy hiểm nhất mà người bệnh gan gặp phải. Nghiên cứu dưới cấp độ sinh học phân tử, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, các tế bào gan bị hủy hoại trong giai đoạn viêm gan và xơ gan sẽ một lần nữa kích hoạt tế bào Kupffer tiết ra các chất gây viêm như Interleukin, TNF-α, TGF-ß… Tế bào gan chết hàng loạt dễ dẫn đến nguy cơ đột biến tự phát cũng là một trong những nguyên nhân điển hình gây ung thư gan. 
 
Do đó, bên cạnh việc hạn chế những yếu tố gây độc cho gan, kiểm soát tế bào Kupffer được xem là một mục tiêu mới giúp chủ động chống độc, bảo vệ gan và giúp phòng ngừa ung thư gan hiệu quả.
 
Trúc An
Wasabia và huyền thoại chống độc cho gan từ Nhật Bản
 
Wasabia có tên khoa học là Wasabia Japonica thuộc họ Brassicaceae (Crucifieres), là loài cây nổi tiếng, đặc trưng của nền y học và văn hóa ẩm thực Nhật Bản từ hàng ngàn năm nay. 
 
Tác dụng tốt với sức khỏe
 
Wasabia với mùi vị cay nồng đặc trưng, ngoài việc được đánh giá cao trong việc kích thích người dùng ăn ngon miệng, các nghiên cứu khoa học còn chứng minh nhiều đặc tính Y học quý giá:
 
- Hỗ trợ ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm: từ hàng ngàn năm nay, người Nhật đã sử dụng Wasabia như một gia vị cao cấp cùng hải sản sống để trung hòa mùi vị riêng biệt của hải sản và giúp hỗ trợ ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm. Tác dụng này có được bởi Wasabia chứa Isothiocyanates có tác dụng kháng khuẩn hiệu quả nhất là Ecoli, Staphylocaccus..., thậm chí có thể khử được độc tố từ các kim loại nặng như thủy ngân, chì trong các loài cá sống ở vùng biển sâu. 
 
- Nghiên cứu gần đây cho thấy Wasabia được sử dụng như một chất kháng khuẩn hiệu quả, hỗ trợ ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn, nấm mốc và ký sinh trùng.
 
- Đặc tính nổi trội nhất của Wasabia được các nhà khoa học quan tâm gần đây chính là khả năng hỗ trợ chống độc, bảo vệ gan, thậm chí kháng ung thư trong đó có ung thư gan nhờ đặc tính vượt trội của hoạt chất Isothiocyanates.
 
Cơ chế tác động
 
Wasabia Japonica hỗ trợ kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer, chống độc và bảo vệ gan. 
 
Isothiocyanates (ITCs) có trong Wasabia Japonica làm kích hoạt yếu tố Nrf2 thúc đẩy pha II của quá trình giải độc trong gan, kiểm soát tế bào Kupffer.
 
Đặc biệt với gan, hoạt chất Isothiocyanate có trong Wasabia cảm ứng mạnh với Glutathione-S-transferase (GST) - có tác dụng thúc đẩy quá trình giải độc trong gan và tái tạo tế bào gan bị hư.
 
Tên
 
Wasabia Japonica kích hoạt Nrf2 tăng gấp 3 lần giúp hỗ trợ kiểm soát tế bào Kupffer, bảo vệ gan. (p<0.05).
Nguồn: Environ Health Perspect (2011) 19:1117-1122(2011). doi:10.1289/ehp.1003123
Đại học Tsukuba, Tsukuba, Japan.

 


Ăn gan bổ gan có phải là quan niệm đúng?
Theo quan niệm dân gian, “Ăn gì bổ nấy” như ăn óc thì bổ óc, ăn tim bổ tim, ăn thận bổ thận, ăn gan bổ gan… nên nhiều người cứ thấy có triệu chứng như ăn khó tiêu, mệt mỏi, chướng...
Chi tiết
Thanh lọc cơ thể, xông hơi có phải là cách thải độc?
Trong điều kiện sống phải tiếp xúc và dung nạp quá nhiều những chất độc hại như hiện nay, nhiều người mong muốn tăng cường thải độc cho cơ thể nên áp dụng một số cách như nhịn ăn, thanh...
Chi tiết
Giải toả nỗi lo tăng men gan vì rượu bia
Tăng men gan là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở người thường xuyên dùng bia rượu, thuốc điều trị bệnh… Nguy hiểm hơn, men gan tăng không có giải pháp khắc phục hiệu quả có thể dẫn...
Chi tiết
Nhận biết sớm các dấu hiệu gan bị hư hại, suy yếu
Các triệu chứng cho thấy gan bị nhiễm độc thường ở thể nhẹ như mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, ngứa, nổi mụn, đau vùng bụng phải… Những triệu chứng này thường dễ bị nhầm lẫn với...
Chi tiết
Thông tin y học: Vì sao chưa có gan nhân tạo?
Với sự phát triển vượt bậc của y học và công nghệ ngày nay, con người đã tạo ra được những bộ phận hoạt động phức tạp trong cơ thể như tim nhân tạo, thận nhân tạo. Tuy nhiên, một bộ...
Chi tiết


hewel popup 2023