Bệnh sẩn ngứa do gan phải làm sao?

Nổi sẩn ngứa là cảm giác khó chịu ở da hay tình trạng trên da xuất hiện những nốt mẩn đỏ gây ngứa ngáy, các sẩn ngứa này có thể nổi thành từng mảng hoặc sần cục như nổi mề đay.... Tùy thuộc vào tình trạng cơ địa mỗi người mà thời gian ngứa sẽ khác nhau, cơn ngứa có thể giảm bớt sau 30 phút đến vài tiếng đồng hồ khi nhiệt độ cơ thể ổn định. Những vùng da hở thường dễ nổi mẩn ngứa như mặt, tay, chân, cổ… trường hợp nặng có thể gây nổi sẩn ngứa toàn thân. Khi bị sẩn ngứa, theo phản xạ tự nhiên, người bệnh dùng tay để gãi, tuy nhiên điều này sẽ khiến tình trạng ngứa thêm nặng, bề mặt da dễ bị tổn thương, dẫn tới nhiễm trùng hoặc hình thành sẹo thâm gây mất thẩm mỹ.

 

 

Nổi sẩn ngứa là triệu chứng điển hình của bệnh gan

 

Bệnh sẩn ngứa là một trong những triệu chứng điển hình của suy giảm chức năng gan. Gan là một bộ phận quan trọng trong cơ thể, đảm nhiệm nhiều trọng trách quan trọng, đặc biệt là vai trò chống độc, hàng ngày cơ thể bị tấn công bởi các yếu tố độc hại từ nhiều nguồn như: rượu bia, thực phẩm nhiễm độc, thuốc uống… khi những yếu tố độc hại này theo máu đến gan, gan sẽ xử lý bằng cách chuyển hóa, làm giảm độc tính, biến các chất độc thành không độc hoặc ít độc rồi thải ra ngoài qua phân và nước tiểu. Theo TTND Lê Văn Điềm

 

Tuy nhiên, nếu cơ thể nhận quá nhiều các nguồn độc tố khác nhau, gan sẽ bị tổn thương, suy yếu từ đó không thể thực hiện tốt các trọng trách của mình, đặc biệt là việc đào thải các độc tố. Khi độc tố tồn dư lâu ngày trong cơ thể, lâu dần sẽ tích tụ dưới da và gây ra các triệu chứng như sẩn ngứa trên da. Theo một nghiên cứu năm 2019, nổi sẩn ngứa có thể liên quan đến nhiều bệnh lý về gan dẫn đến khả năng ứ đọng muối mật và các chất chuyển hóa.

Bệnh sẩn ngứa do gan có thể xuất hiện khi gan suy yếu, các triệu chứng sẩn ngứa do gan thường xuất hiện đột ngột, gây ngứa ngáy khó chịu như kiến bò khắp cơ thể, bề mặt da xuất hiện các mảng đỏ li ti. Những dấu hiệu, triệu chứng nhận biết nổi sẩn ngứa do da:

 

- Ngứa râm ran hoặc ngứa nhiều: Nếu các bệnh da liễu thường gây ra tình trạng ngứa kèm rát da thì sẩn ngứa do bệnh gan thường gây tình trạng ngứa râm ran, lan rộng ra khắp các vùng trên cơ thể gây khó chịu cho người bệnh. Dùng thuốc chỉ giảm chứ không trị dứt được.

 

- Nổi sẩn đỏ, tạo nên các mảng rộng: Bề mặt da có dấu hiệu nổi từng mảng đỏ hoặc hồng và có xu hướng lan rộng với những kích thước khác nhau nếu người bệnh gãi thường xuyên.

 

- Nổi sẩn ngứa mề đay: Chức năng gan suy yếu hoặc mắc các bệnh lý về gan có thể xuất hiện các mảng mề đay rất dày, có thể ngứa hoặc không.

 

 

Nổi sẩn ngứa mề đay do chức năng gan suy yếu

 

- Các triệu chứng: Nổi sẩn ngứa do gan người bệnh còn xuất hiện các triệu chứng khác như cơ thể mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, hơi thở có mùi, da và lòng trắng mắt chuyển màu vàng, nước tiểu sẫm màu, dễ mất ngủ, chảy máu chân răng…

 

Điều đáng nói, nổi sẩn ngứa do gan rất dễ tái phát nhiều lần, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống, công việc. Nếu không tìm giải pháp khắc phục tận gốc, bệnh sẽ tiến triển trong âm thầm, gây suy giảm chức năng gan mạn tính và dễ dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm về gan như viêm gan, xơ gan, ung thư gan…

Theo các nghiên cứu được hỗ trợ bởi Quỹ Nghiên cứu Đức và TT Nghiên cứu liên ngành Aachen, Kupffer - một đại thực bào, tiếp xúc với các vi khuẩn, hồng cầu chết… tạo phản ứng miễn dịch. Tuy nhiên, khi tế bào Kupffer bị kích hoạt quá mức sẽ gây hại cho gan, trở thành thủ phạm chính khiến gan suy yếu và mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm.

 

Cụ thể, vì gan nằm ở vị trí “cửa ngõ” là xoang gan - nơi dẫn máu ra, vào gan, tế bào Kupffer liên tục bị kích hoạt quá mức bởi các yếu tố độc hại có sẵn trong cơ thể (sản phẩm của quá trình trao đổi chất, lão hóa tự nhiên), đặc biệt là các yếu tố độc có hại từ rượu bia, thuốc lá, môi trường ô nhiễm, thực phẩm bẩn… Khi đó, tế bào Kupffer bị kích thích sẽ  phóng thích nhiều chất gây viêm như Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β…  làm tổn thương tế bào gan, khiến gan bị hủy hoại và chức năng gan suy yếu với các triệu chứng thường thấy như sẩn ngứa, da khô sần, mề đay… Theo thời gian, nếu không có biện pháp khắc phục, tế bào Kupffer liên tục bị kích hoặc sẽ sản sinh nhiều chất gây viêm khiến tế bào gan hết hàng loạt và dễ gây ra các bệnh lý về gan nguy hiểm như viêm gan, xơ gan, ung thư gan…

Giải quyết tận gốc bệnh lý gan là cách xử ngứa do gan hiệu quả nhất. Việc tìm ra vai trò của tế bào Kupffer khi bị kích hoạt quá mức trong cơ chế bệnh sinh của các bệnh lý gan đã mở ra hướng nghiên cứu mới về cách phòng và hỗ trợ điều trị các bệnh lý gan. Trong đó, đáng chú ý là các nghiên cứu tại Nhật Bản và Đức về dược thảo Wasabia và S. Marianum. Trong đó, Wasabia là loài cây thuốc quý nổi tiếng, đặc trưng của nền y học và văn hóa ẩm thực Nhật Bản từ hàng ngàn năm nay, mang nhiều đặc tính y học quý giá, đặc biệt là khả năng chống độc, khử độc. Còn dược thảo S. Marianum có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải và Đông  u, được sử dụng hơn 2.000 năm trước trong việc duy trì sức khỏe gan, mật.

 

Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy dược thảo Wasabia và S. Marianum giúp kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer, giảm các chất gây viêm TNF-α, TGF-β và Interleukin, nhờ đó cải thiện đáng kể tình trạng viêm và tổn thương gan, hạn chế sự hình thành các mô sợi gây xơ hóa. Đồng thời, Wasabia và S. Marianum còn làm tăng Nrf2 - yếu tố bảo vệ cơ thể, thúc đẩy quá trình khử độc trong gan, kiểm soát tế bào Kupffer, bảo vệ gan và tái tạo các tế bào gan bị hư hỏng… Những tác dụng này đã đưa đến một trong những giải pháp nhắm trúng đích trong việc phòng, trị các bệnh lý gan, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường chuyển hóa các dưỡng chất thiết yếu của cơ thể, giúp lợi mật, giảm sẩn ngứa mề đay, mụn nhọt…

 

     

Wasabia Japonica kích hoạt Nrf2 tăng gấp 3 lần giúp kiểm soát tế bào Kupffer, tăng cường giải độc, bảo vệ gan. (p<0.05).

 

*Nguồn: Environ Health Perspect (2011) 19:1117-1122(2011). doi:10.1289/ehp.1003123

Đại học Tsukuba, Tsukuba, Japan.

 

 

Hoạt tính chống độc cho gan của Wasabia thông qua Glutathione-S-transferase (GST)

nổi trội hơn hẳn so với các thảo dược khác.

 

*Nguồn: The Journal of Biological Chemistry, 2002, 2, 3456-3463, doi:10.1074/jbc.M110244200

 

Bên cạnh đó, những người thường xuyên bị sẩn ngứa cần thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học như:

 

Cần bổ sung nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ từ các loại rau củ quả, đặc biệt nên sử dụng các loại rau có tính mát như rau má, sâm đất, khổ qua, râu ngô, bạc hà, lá sen, ngó sen, rau diếp cá… đồng thời hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn, nhiều chất bảo quản, các thực phẩm chiên rán, cay nóng, giàu chất béo, thực phẩm chứa nhiều muối và đường… Bổ sung nhiều nước cho cơ thể, trung bình khoảng 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày.

 

Nên hạn chế rượu bia, thuốc lá. Không làm việc quá sức, nên dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi, thư giãn, ngủ đủ giấc 7-8 tiếng mỗi ngày (thời gian ngủ tốt nhất từ 22h đến 6h sáng hôm sau). Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao đều đặn (30 phút mỗi ngày) để đốt cháy mỡ thừa và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

 

Tố Y