Biến chứng nguy hiểm của bệnh xơ gan

 

Xơ gan là quá trình tổn thương gan lan tỏa mạn tính không hồi phục, đặc trưng bởi sự xơ hóa và hoại tử tế bào gan, hình thành nên những nốt bất thường ở gan. Theo TTND Lê Văn Điềm – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

 

Cụ thể, dưới tác động của các tác nhân gây hại như virus viêm gan, thuốc lá, bia rượu, thực phẩm bẩn… trong thời gian dài, tế bào Kupffer trong gan sẽ hoạt động quá mức, sản sinh ra nhiều chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… (đây là những chất gây hoại tử gan trong các bệnh gan mãn tính cũng như là chất xúc tác làm tăng tình trạng chết tự nhiên của tế bào gan).

 

Trong đó, TGF-β là yếu tố kích hoạt tế bào hình sao sản sinh mô sợi. Các dải xơ ra tạo ra ngày càng nhiều gây tổn thương, làm hoại tử các tế bào gan và dần hình thành các mô sẹo trên bề mặt gan từ đó khiến cho gan bị chai cứng, không có khả năng tự phục hồi và gây bệnh xơ gan.

 

Ung thư gan là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm và là biến chứng của xơ gan thường gặp nhất, có đến 72% bệnh nhân tử vong sau 5 năm và tỷ lệ ung thư gan của Việt Nam đứng hàng cao nhất thế giới. Ung thư gan gồm hai loại: ung thư nguyên phát, có khối u xuất hiện tại gan và ung thư thứ phát, khối u xuất phát từ những cơ quan khác rồi di chuyển đến “thường trú” ở gan. Trong đó, ung thư biểu mô tế bào gan là ung thư gan nguyên phát thường gặp nhất. Ung thư biểu mô tế bào gan trên nền xơ gan chiếm đến 80% trường hợp ung thư gan. Do vậy, người bị bệnh xơ gan có nguy cơ đưa đến biến chứng ung thư gan rất lớn.

 

 

80% trường hợp xơ gan chuyển thành ung thư gan

 

Các chất xơ trong gan khiến cho dòng máu đi qua gan bị cản trở, dẫn đến tăng áp lực tại tĩnh mạch cửa và tại các hệ nối cửa - chủ. Ngoài ra, các tế bào hồng cầu bị tắc nghẽn này có thể chuyển hướng sang những mao mạch lân cận như mạch máu của thực quản và dạ dày.

 

Kết quả, các tĩnh mạch này giãn quá mức sẽ bị vỡ ra dẫn đến xuất huyết tiêu hóa với triệu chứng ói máu đỏ tươi với lượng nhiều và đi ngoài phân đen khiến người bệnh choáng váng, lao đao và thiếu máu cấp tính. Nếu không can thiệp kịp thời người bệnh có thể tử vong.

Tăng áp lực tại tĩnh mạch cửa và giảm đạm máu làm chất lỏng tích tụ gây ra phù ở chân (phù chân) và ở bụng (gọi là cổ trướng). Đôi khi, 2 biến chứng xơ gan bệnh học này xảy ra do chức năng tổng hợp protein trong máu ở gan suy giảm.

 

Báng bụng quá lâu khiến dịch tích tụ nhiều và dẫn đến nhiễm trùng báng bụng. Với các triệu chứng sốt, đau bụng dữ dội và đi ngoài phân đen. Cổ trướng là giai đoạn nặng của xơ gan. Người bệnh cần di chuyển đến bệnh viện càng sớm càng tốt nếu phát hiện các triệu chứng này.

 

 

Cổ trướng là giai đoạn nặng của bệnh xơ gan

 

Tăng áp tĩnh mạch cửa có thể kéo theo tình trạng sưng lá lách (hay còn gọi là phì đại lá lách) và xung nhiều huyết. Không những khiến chức năng suy giảm mà còn làm số lượng bạch cầu và tiểu cầu giảm đáng kể.

Xơ gan khiến các chất độc không được đào thải ra ngoài cơ thể, các độc tố độc hại tồn đọng ở ruột như khí amoniac (NH3)…, thông thường gan sẽ chuyển hóa amoniac. Tuy nhiên người mắc xơ gan, nồng độ amoniac trong máu cao do gan không làm việc hiệu quá dẫn đến amoniac tồn lưu trong máu và theo máu lên não, tích tụ gây ra bệnh hôn mê não, bệnh não gan với các triệu chứng rối loạn tri giác, người bệnh dễ bị lẫn lộn và không còn minh mẫn (hôn mê gan), dẫn đến tử vong nhanh chóng.

 

Ngoài ra, biến chứng xơ gan là bệnh não gan khởi phát còn do một số yếu khác đóng vai trò như 1 chất xúc tác như xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng, mất nước, lạm dụng thuốc ngủ hay thuốc an thần…

Có đến 14-25% tỷ lệ người mắc bệnh xơ gan biến chứng thành suy thận. Tình trạng này khởi phát do giãn mạch làm giảm thể tích máu động mạch dẫn đến hiện tượng co mạch thận và thường xảy ra ở bệnh nhân cổ trướng, khiến máu thoát ra ngoài ở khoang ổ bụng, khoang màng hoặc các cơ mô. Tỷ lệ tử vong rất cao vì máu chảy ồ ạt làm kiệt sức.

Chức năng gan suy giảm, gan không còn khả năng tạo kháng thể,  thải độc chất độc ra khỏi cơ thể cũng là lúc hệ miễn dịch cơ thể bị ảnh hưởng, người bệnh phải đối mặt với các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như: nhiễm trùng dịch báng, nhiễm trùng máu, nhiễm trùng phổi… đây cũng là một trong các biến chứng của bệnh xơ gan thường gặp.

Phòng ngừa biến chứng xơ gan bằng giải pháp khoa học – Kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer