Viêm gan B thể ngủ: Nguyên nhân, xét nghiệm và cách điều trị

Viêm gan B thể ngủ là gì?

Viêm gan B tồn tại thể hoạt động và thể ngủ. Thể ngủ là chỉ người mang virus viêm gan B nhưng không hoạt động, virus không nhân lên, không gây tổn thương tế bào gan, không tàn phá cơ thể. Do vậy, người mang viêm gan B thể ngủ sẽ không có triệu chứng, biểu hiện gì vì vậy rất khó phát hiện, kể cả trong quá trình làm xét nghiệm men gan thông thường.

Do vậy, những trường hợp này thường bị bỏ sót, không được kiểm tra và tầm soát kỹ lưỡng nên có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì người mang mầm bệnh virus viêm gan B thể không hoạt động chỉ “ngủ” một thời gian và có thể bùng phát bất cứ lúc nào. Tùy khả năng dung nạp miễn dịch của cơ thể ở mỗi lứa tuổi khác nhau mà thời gian “ngủ” kéo dài của virus khác nhau. Khi virus viêm gan B hoạt động trở lại sẽ tấn công các tế bào gan, gây viêm hoặc hủy tế bào gan, khiến men gan giải phóng vào máu. Vì vậy, nồng độ men gan trong máu sẽ tăng lên rõ rệt. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời bệnh sẽ tiến triển thành xơ gan, suy gan, ung thư gan…

Nguyên nhân gây viêm gan B thể ngủ

Nguyên nhân gây ra viêm gan B là do virus HBV tấn công vào tế bào gan. HBV có hình cầu, vỏ bao quanh của HBV là lipoprotein có chứa kháng nguyên bề mặt HBsAg. Virus thâm nhập vào cơ thể, thường ủ bệnh từ 3-6 tháng. Sau đó virus gây bệnh hoạt động dạng cấp tính. Sau 6 tháng, nếu cơ thể không thể tự miễn dịch được với virus, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn mạn tính. Lúc này, cơ thể có nguy cơ cao đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan.

Viêm gan siêu vi B lây truyền qua đường máu theo các hình thức như: dùng chung bơm kim tiêm, tái sử dụng hoặc sử dụng các dụng cụ y tế không được khử trùng đúng cách; xăm hình, xỏ khuyên không sát khuẩn dụng cụ, dùng chung các vật dụng cá nhân có nguy cơ dính máu người bệnh như dao cạo râu, dụng cụ làm móng, bàn chải đánh răng…

Ngoài ra, HBV còn lây truyền từ mẹ sang con trong giai đoạn sinh nở, lây qua đường tình dục không an toàn, không sử dụng bao cao su, quan hệ bằng miệng…(1)

Cần xét nghiệm gì để phát hiện viêm gan B thể ngủ không hoạt động?

Để chẩn đoán có bị nhiễm HBV hay không, bác sĩ thường cho bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm dưới đây:

• Xét nghiệm HBsAg: Đây là protein trên bề mặt của virus viêm gan B có vai trò như kháng nguyên, cho biết sự hiện diện HBV trong cơ thể. Nếu cơ thể đang nhiễm HBV, xét nghiệm HBsAg sẽ cho kết quả dương tính. Trường hợp HBsAg dương tính, nhưng chỉ số men gan trong giới hạn bình thường, không có bất kỳ triệu chứng bất thường, thì có thể được xem là viêm gan B thể ngủ.

• Xét nghiệm HBeAg: HBeAg là một đoạn kháng nguyên vỏ capsid của virus HBV. Nếu có HBeAg xuất hiện chứng tỏ virus đang nhân lên và có khả năng lây lan mạnh.(2)

• Xét nghiệm HBV-DNA: Xét nghiệm này cho biết số lượng virus trong máu. Nếu HBV-DNA cao chứng tỏ viêm gan B thể ngủ nhưng khả năng lây lan vẫn là rất cao nếu tiếp xúc trực tiếp với máu và dịch tiết. Trường hợp HBV-DNA cho kết quả thấp hay dưới ngưỡng phát hiện, các đối tượng đang mang virus viêm gan B thể ngủ, không gây tổn hại gì cho cơ thể và cũng không có khả năng lây lan cho người khác.

Viêm gan B thể ngủ là virus không hoạt động, không nhân lên, không gây tổn thương cho gan

Viêm gan B thể ngủ có nguy hiểm không?

Theo đánh giá của các chuyên gia, viêm gan B ở thể ngủ thuộc dạng lành tính, vì chúng không nhân lên và không tác động lên người bệnh ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa rằng viêm gan B thể ngủ không nguy hiểm. Vì các virus có thể trỗi dậy và phá hủy tế bào gan bất cứ lúc nào. Điều đáng nói là virus viêm gan B thể ngủ có thể lây truyền cho người khác nếu tiếp xúc với người khác qua đường máu, đường tình dục và truyền từ mẹ sang con. Đặc biệt, trường hợp trẻ sơ sinh bị lây viêm gan B thể ngủ sẽ chuyển sang dạng mãn tính, có thể diễn tiến phức tạp.

Viêm gan B thể ngủ có chữa được không?

Virus viêm gan B thể ngủ, virus không hoạt động, và không làm ảnh hưởng đến hoạt động của gan trong thời điểm hiện tại nên tạm thời chưa cần điều trị bằng thuốc, người bệnh vẫn vẫn có thể sống hòa bình với mầm bệnh trong cơ thể. Thậm chí, có thể virus “ngủ quên” cả đời không bao giờ thức dậy. Tuy nhiên, người bệnh cần phải theo dõi để kiểm tra sức khỏe và tầm soát bệnh thường xuyên. Nếu chủ quan, virus có thể bùng phát mạnh mẽ gây ra nhiều nguy hiểm cho người bệnh. Đặc biệt là lúc sức đề kháng cũng như miễn dịch suy yếu, khả năng chống chọi với virus giảm, bệnh có thể bùng lên.

Cách phòng ngừa viêm gan B thể ngủ

Để phòng ngừa viêm gan B thể ngủ cần loại bỏ các yếu tố nguy cơ, đồng thời xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh:

• Có chế độ dinh dưỡng khoa học, cân đối giữa các nhóm dưỡng chất thiết yếu như tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt chứa nhiều vitamin và khoáng chất. Hạn chế các loại đồ uống có cồn và chất kích thích.

• Thường xuyên rèn luyện thể thao giúp tăng cường sức khỏe, sự dẻo dai cho cơ bắp, tăng cường lưu thông máu, giúp tinh thần sảng khoái và tăng sức đề kháng cho cơ thể.

• Nên khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần và thực hiện các xét nghiệm liên quan đến virus HBV để đánh giá mức độ hoạt động của virus. Việc thăm khám thường xuyên sẽ giúp tầm soát, phát hiện bệnh sớm khi virus hoạt động trở lại, sẽ giúp việc điều trị diễn ra thuận lợi và dễ dàng hơn.

• Bên cạnh bảo vệ sức khỏe bản thân, người bệnh bị viêm gan B thể tĩnh cần cũng cần chú ý đến sức khỏe của những người xung quanh để tránh lây nhiễm cho người khác, qua 2 con đường dễ lây nhiễm là qua đường máu và tình dục.

Chủ động sử dụng tinh chất thiên nhiên bảo vệ gan từ sớm

Theo các nhà khoa học, để bảo vệ gan hiệu quả bên cạnh điều chỉnh lối sống lành mạnh thì cần phải kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer, hạn chế tổn thương tế bào gan, từ đó giúp gan giữ vững và tăng cường các vai trò giải độc, khử độc.

Tế bào Kupffer là đại thực bào nằm ở xoang gan, là cửa ngõ tiếp xúc các vi khuẩn, độc tố tạo phản ứng miễn dịch, giúp loại bỏ các tế bào gan chết. Tuy nhiên, qua thời gian, dưới sự tấn công và tích tụ liên tục của các yếu tố gây hại như: thực phẩm nhiễm độc, rượu bia, thuốc, virus, vi khuẩn,… khiến tế bào gan bị tổn thương, dẫn đến tế bào Kupffer phải hoạt động quá mức. Kết quả gan bị hủy hoại gây ra gan nhiễm mỡ, viêm gan, tăng men gan, xơ gan, ung thư gan. Do vậy, kiểm soát tế bào Kupffer được xem là giải pháp khoa học nhằm đạt mục tiêu quan trọng trong phòng và điều trị các bệnh lý về gan, trong đó có bệnh viêm gan B.