Viêm gan do thuốc: càng uống thuốc cải thiện càng khó khắc phục

Một trong những loại thuốc thường gặp nhất của các ca ngộ độc nhập viện do thuốc là Paracetamol (thuốc giảm đau hạ sốt). Đây là loại các thuốc không phải kê đơn, số lượng mua không bị giới hạn nên thường dễ bị lạm dụng. Nhiều người cứ bị đau đầu, đau răng... là tự mua thuốc giảm đau chứa paracetamol để uống.

 

Thậm chí có người sau khi nhậu bị đau đầu cũng uống paracetamol trong khi điều này rất nguy hiểm. Với người có sẵn bệnh lý ở gan như viêm gan virus hay viêm gan, xơ gan do rượu bia thì nguy cơ bị viêm gan cấp do paracetamol càng cao. Đôi khi chỉ uống ở liều bình thường cũng có thể khởi phát viêm gan do thuốc.

 

 

Lạm dụng thuốc giảm đau dễ gây viêm gan

 

Ngoài paracetamol, các loại thuốc giảm đau như aspirin, diclofenac, hay thuốc kháng viêm chứa corticoid cũng có thể gây viêm gan do được sử dụng lâu dài để hỗ trợ giải quyết đau nhức xương khớp.

 

Nhiều người thường có quan niệm, các loại thuốc Nam, thuốc Bắc, thuốc đông y không phải là hóa chất nên chỉ có tác dụng hỗ trợ cải thiện bệnh và bồi bổ mà không có tác dụng phụ. Thật ra bất kỳ loại thuốc nào cũng đều có tác dụng phụ. Khi sử dụng thuốc quá liều, quá lâu hoặc phối hợp các vị thuốc không theo tỷ lệ hợp lý, gan sẽ là cơ quan chịu tổn thương đầu tiên. Thực tế đã có rất nhiều trường hợp ngộ độc thuốc Nam, thuốc Bắc, thuốc đông y gia truyền hỗ trợ cải thiện viêm gan nhưng lại gây suy gan cấp.

Khi mắc bệnh viêm gan do thuốc, hầu hết người bệnh thường không có triệu chứng, dấu hiệu cụ thể. Một số người tình cơ phát hiện khi kiểm tra sức khỏe, xét nghiệm máu thấy men gan tăng. Một số ít trường hợp có các triệu chứng không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác như:

 

- Cơ thể thường xuyên mệt mỏi

 

- Chán ăn, buồn nôn và nôn, rối loạn tiêu hóa

 

- Da, lòng trắng mắt có màu vàng, nước tiểu sẫm màu

 

- Da nổi mẩn ngứa, mề đay

 

- Một số trường hợp còn sốt, đau khớp, nhức đầu, đau bụng

 

Nếu bạn đang sử dụng thuốc điều trị bệnh (như lao), thuốc giảm đau kéo dài và phát hiện các triệu chứng bất thường trên cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và xác định chính xác nguyên nhân nhằm hạn chế các biến chứng nguy hiểm do viêm gan do thuốc gây ra.

Viêm gan do thuốc có thể khiến gan bị nhiễm độc và dễ dẫn đến suy gan

 

Hầu hết các thuốc dù được dùng bằng đường uống, đường tiêm… đều được chuyển hoá tại gan. Tuy nhiên, sự tích tụ thuốc quá liều và không được chuyển hoá qua hệ thống enzyme Cytochrome P450 (CYP450) tại gan có thể gây ngộ độc thuốc và có thể tấn công vào gan gây viêm gan do thuốc. TTND Lê Văn Điềm

 

Cụ thể, gan đảm nhận hơn 500 vai trò khác nhau, nhưng quan trọng nhất vẫn là vai trò chống độc, giúp cơ thể chuyển hóa, là giảm độc tính, biến đổi các chất độc từ thực phẩm bẩn, rượu bia và đặc biệt là thuốc điều trị bệnh thành các chất không hoạt tính rồi đào thải ra ngoài qua phân và nước tiểu.

 

 

Viêm gan do thuốc có thể dẫn tới suy gan

 

Tuy nhiên, khi vào cơ thể, một số thuốc uống quá liều hoặc uống trong thời gian dài sẽ dễ khiến chức năng gan suy giảm, hoạt chất trong các loại thuốc không được gan chuyển hóa sẽ tạo thành các chất độc gây phá hủy tế bào gan. Đồng thời, sản phẩm trung gian trong quá trình gan chuyển hóa thuốc sẽ kích hoạt tế bào Kupffer gan phóng tiết ra các hoạt chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… khiến tế bào gan bị phá hủy nhanh hơn, từ đó gan dễ bị nhiễm độc, lâu ngày không có giải pháp điều trị sẽ dẫn suy gan tối cấp, xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Điều quan trọng nhất trong hỗ trợ điều trị viêm gan do thuốc chính là ngưng ngay thuốc đang làm tổn thương gan và hỗ trợ cải thiện hồi sức. Kết hợp với chế độ dinh dưỡng khoa học và chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt tốt, bệnh có thể thuyên giảm dần. Cần lưu ý, không có thuốc giải độc nào đặc hiệu cho viêm gan do thuốc, ngoại trừ N-acetylcysteine được sử dụng cho tình trạng ngộ độc gan do thuốc. Đối với một số trường hợp tổn thương gan diễn tiến rất nặng dẫn đến suy gan cấp ảnh hưởng đến tính mạng, bệnh nhân cần phải hỗ trợ cải thiện phức tạp hơn thậm chí là ghép gan.

 

Do đó, không nên tự ý uống thuốc khi không có sự chỉ định và hướng dẫn của các chuyên gia, dược sĩ. Đối với những người phải dùng lâu dài các loại thuốc hỗ trợ cải thiện nội khoa như thuốc hạ mỡ máu, thuốc hỗ trợ cải thiện tiểu đường, thuốc kháng lao... cần có sự theo dõi của các chuyên gia.

 

Nếu đang có vấn đề về gan, bạn luôn phải tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi dùng bất kỳ một loại thuốc nào kể cả thuốc Nam, thuốc Bắc, thuốc Đông y gia truyền. Tham khảo ý kiến của chuyên gia sẽ giúp bạn yên tâm trong việc lựa chọn một sản phẩm có cơ chế bảo vệ và kiểm soát các bệnh lý gan từ gốc, tránh khả năng gan tiếp tục bị tổn hại do chọn nhầm thuốc.

 

Đặc biệt, các chuyên gia gan mật đưa ra lời khuyên, khi người bệnh buộc phải sử dụng thuốc trong thời gian dài và có thể gây độc cho gan nên bổ sung các sản phẩm bảo vệ  gan có thành phần  từ thiên nhiên đã được kiểm chứng lâm sàng và chứng minh hiệu quả, độ an toàn để bảo vệ gan, giải độc gan và tăng cường chức năng gan.