Men gan là gì? Vai trò và chức năng, phương pháp chẩn đoán

Men gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, ít người thực sự hiểu rõ men gan là gì và chức năng của men gan như thế nào. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu về men gan, vai trò và cách duy trì men gan cân đối.

Men gan là gì?

Men gan là tập hợp các enzyme quan trọng nằm trong tế bào gan, gồm có ALT, AST, ALP, GGT và một số enzyme khác. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ gan tổng hợp và chuyển hóa các chất dinh dưỡng như lipid, carbohydrate (gluxit) và protein (protid). Ngoài ra, men gan cũng giúp gan loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể.

Trong máu chúng ta luôn tồn tại một lượng men gan nhất định, vì khi các tế bào gan bị tổn thương hoặc chết đi, các enzyme này sẽ tiết ra máu. Do đó, để chẩn đoán men gan trong cơ thể có đang ở mức bình thường hay không, bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm máu để đánh giá các chỉ số men gan.(1)

Vai trò và chức năng của men gan

Vai trò và chức năng của men gan trong cơ thể khá đa dạng:

• Chuyển hóa dinh dưỡng: Men gan tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng cho cơ thể. Cụ thể, men gan giúp tổng hợp và chuyển hóa các chất như lipid (chất béo), carbohydrate (đường), protein (chất đạm) để cung cấp năng lượng và xây dựng cấu trúc cơ thể.

• Thanh lọc máu và đào thải độc tố: Men gan có khả năng lọc máu, loại bỏ chất thải và chất gây hại ra khỏi cơ thể, giúp duy trì máu trong cơ thể luôn sạch và ổn định. Vai trò men gan khá quan trọng trong việc chuyển hóa các chất độc hại và bài tiết ra ngoài cơ thể. Điều này bao gồm cả việc chuyển đổi bilirubin (một sản phẩm phân giải của heme) để loại bỏ chúng qua mật và nước tiểu.

Sức khỏe lá gan có thể được đánh giá thông qua việc đo đạc các chỉ số men gan như ALT, AST, ALP và GGT trong xét nghiệm máu. Khi có sự tổn thương gan hoặc rối loạn chức năng gan, các chỉ số này có thể tăng lên, thể hiện các vấn đề bệnh lý gan liên quan.

Các chỉ số xét nghiệm men gan có thể phản ánh chức năng gan

Các chỉ số men gan là gì?

Các chỉ số men gan thông thường được sử dụng để đánh giá sức khỏe gan bao gồm:

• Alanine Transaminase (ALT): ALT là một enzyme quan trọng được tìm thấy chủ yếu trong tế bào gan. Chức năng chính của ALT là tham gia vào quá trình chuyển hóa protein thành năng lượng cho cơ thể. Nồng độ ALT tăng có thể là dấu hiệu của tổn thương gan và thường được sử dụng để đánh giá chức năng gan.

• Aspartate Transaminase (AST): AST là một enzyme giúp chuyển đổi các axit amin và được tìm thấy trong nhiều bộ phận của cơ thể, bao gồm tim, gan và cơ. AST thường được đo cùng với ALT để kiểm tra các vấn đề về gan và đôi khi có thể chỉ ra tổn thương gan hoặc tim.

• Gamma-Glutamyl Transferase (GGT): GGT là một enzyme được tìm thấy trong nhiều mô, đặc biệt là trong gan. Mức độ cao của men GGT có thể chỉ ra tổn thương gan, tổn thương ống mật, thận hoặc tụy. GGT thường được sử dụng để kiểm tra chức năng gan và ống mật.

• Alkaline Phosphatase (ALP): ALP là một enzyme được tìm thấy trong gan, đường mật và xương. Mức độ ALP cao thể hiện một số bệnh như viêm gan, tắc nghẽn ống mật hoặc các vấn đề liên quan đến xương. ALP thường được sử dụng cùng với các xét nghiệm khác để đánh giá tình trạng sức khỏe gan và xương.

Những chỉ số men gan này thường được đo bằng cách xét nghiệm máu. Để đánh giá chính xác, các chỉ số chẩn đoán men gan thường được kết hợp với việc đo nồng độ albumin và bilirubin trong máu, giúp bác sĩ có thể đánh giá toàn diện hơn về sức khỏe gan của người bệnh.

1. Chỉ số thể hiện men gan bình thường

Chỉ số men gan được cho là bình thường khi nằm trong khoảng giới hạn cho phép. Dưới đây là giới hạn thông thường cho một số chỉ số men gan phổ biến:

• ALT: Giới hạn bình thường từ 5 đến 37 IU/L. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu ALT tăng lên gấp 2-3 lần so với giới hạn trên, vẫn có thể được coi là bình thường.

• AST: Giới hạn bình thường nằm trong khoảng từ 5 đến 40 IU/L. Tương tự như ALT, trong một số trường hợp, AST tăng lên một chút so với giới hạn cũng có thể coi là bình thường.

• GGT: Giới hạn bình thường từ 5 đến 60 IU/L. Tuy nhiên, mức tăng nhẹ của GGT (1-2 lần) cũng không nhất thiết phải lo ngại về chức năng gan.

• ALP: Giới hạn bình thường nằm trong khoảng từ 35 đến 115 IU/L.

Mức độ tăng hơi cao hơn so với giới hạn bình thường có thể không đại diện cho vấn đề lớn về chức năng gan và không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác và đưa ra quyết định điều trị, bác sĩ thường cân nhắc nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm triệu chứng, lịch sử bệnh và kết quả của nhiều xét nghiệm khác.

2. Như thế nào được gọi là men gan tăng cao?

Chỉ số men gan tăng cao có thể được phân thành ba mức độ, cụ thể như sau:

Men gan tăng cao có thể là dấu hiệu cảnh báo gan đang gặp vấn đề tình trạng viêm hoặc tổn thương gan. Đặc biệt, những người có yếu tố nguy cơ hoặc sức đề kháng yếu có thể bị tác động nghiêm trọng hơn. Vì vậy, nếu được chẩn đoán với chỉ số men gan tăng cao, người bệnh cần được tư vấn, theo dõi để ngăn ngừa hoặc điều trị các vấn đề gan nghiêm trọng.

Chẩn đoán men gan là gì?

Hiện nay, cách chẩn đoán men gan duy nhất và chính xác nhất là xét nghiệm chỉ số men gan. Phương pháp chẩn đoán men gan thông qua xét nghiệm men gan là một trong những cách quan trọng để đánh giá chức năng gan và xác định các bệnh lý liên quan đến gan.Nồng độ men gan tăng cao trong máu thường là biểu hiện của tổn thương gan, viêm gan, tổn thương gan do rượu, xơ gan, hoặc thậm chí là ung thư gan. Xét nghiệm men gan có thể giúp bác sĩ dự đoán tình trạng sức khỏe của gan và ống mật.

Xét nghiệm chỉ số men gan thường được chỉ định trong những trường hợp sau:

• Người sử dụng quá nhiều rượu, chất kích thích, hoặc đồ uống chứa cồn.
• Người có triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, da nổi mẩn ngứa, hoặc có dấu hiệu của vấn đề gan khác.
• Người sử dụng các loại thuốc điều trị có thể ảnh hưởng đến chức năng gan.
• Người có tiền sử về các bệnh liên quan đến gan hoặc men gan.
• Người muốn tầm soát về ung thư gan.

Để có kết quả xét nghiệm men gan chính xác nhất, người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau:

• Tuyệt đối không sử dụng rượu, chất kích thích hoặc hút thuốc lá trước khi làm xét nghiệm.
• Nếu có sử dụng rượu, cần đợi ít nhất 3 ngày trước khi làm xét nghiệm để đảm bảo kết quả chính xác.
• Không ăn uống trong ít nhất 8 tiếng trước khi xét nghiệm.
• Nếu đang sử dụng các loại thuốc điều trị, cần thảo luận với bác sĩ về cách ngừng thuốc trước khi làm xét nghiệm, đặc biệt là với các thuốc như Phenytoin, Phenobarbital,… vì chúng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Xét nghiệm các chỉ số men gan là một công cụ quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe gan và giúp bác sĩ đưa ra quyết định chẩn đoán và điều trị đúng đắn.(2)

Xét nghiệm men gan giúp xác định các bệnh liên quan đến gan và ống mật

Hướng dẫn các cách giúp ổn định men gan

Men gan tăng cao có thể là hậu quả của nhiều bệnh lý gan nguy hiểm. Để đảm bảo men gan được ổn định, bạn cần chủ động phòng ngừa và kiểm soát các bệnh lý về gan thông qua việc thay đổi lối sống, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, và sử dụng những phương pháp hạ men gan tự nhiên. Sau đây là các thông tin chi tiết giúp bạn duy trì men gan ổn định, đảm bảo một lá gan khỏe mạnh.

1. Thường xuyên tập thể dục

Tập luyện thể dục thể thao không chỉ giúp bạn cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn có tác dụng tích cực đối với chức năng gan. Đặc biệt, người có men gan cao cần duy trì thói quen tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày. Bạn có thể chọn các bài tập phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của mình như chạy bộ, bơi lội, aerobic, yoga, gym hoặc đạp xe. Ngoài việc giúp gan thải độc, tập luyện thể dục hàng ngày còn giúp kiểm soát cân nặng, giảm mỡ thừa, ngăn ngừa béo phì, từ đó hạn chế men gan tăng cao.

2. Tránh thừa cân béo phì

Béo phì là một trong những nguyên nhân dẫn đến men gan tăng cao. Vì vậy, việc kiểm soát cân nặng hợp lý không chỉ giúp kiểm soát men gan mà còn tốt cho sức khỏe tổng thể. Để giảm cân, bạn cần điều chỉnh chế độ ăn uống, thường xuyên vận động và duy trì cân nặng hợp lý.

3. Hạn chế uống rượu bia

Rượu bia gây áp lực lên gan vì phải tăng cường đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Nếu bạn tiêu thụ rượu bia quá nhiều, gan sẽ bị tổn thương và suy yếu. Khi gan suy yếu, các chất độc trong rượu bia có thể làm tăng men gan, tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan.

Rượu bia là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tăng men gan

4. Điều chỉnh chế độ ăn lành mạnh

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì men gan ổn định. Hãy tăng cường sử dụng các loại thực phẩm tốt cho gan như tỏi, dầu oliu, trà xanh, bưởi, táo, nghệ, chanh, bơ, rau xanh lá và các loại ngũ cốc nguyên hạt. Tránh ăn thức ăn giàu chất béo, thực phẩm chiên, rán, thực phẩm đóng hộp, thực phẩm chứa nhiều đường, muối. Duy trì việc uống đủ nước hàng ngày để giúp gan đào thải độc tố. Ăn chín uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tránh các món ăn không rõ nguồn gốc.

5. Ngủ đủ giấc

Ngủ đủ giấc hàng ngày cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạ men gan trong quá trình điều trị. Ngủ đủ giấc giúp cơ thể thư giãn, giảm căng thẳng và ổn định nhịp sinh học. Hãy cố gắng ngủ ít nhất 8 tiếng mỗi đêm để đảm bảo sức khỏe tốt, đồng thời giúp gan có đủ thời gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng để hoạt động hiệu quả.

Ngủ đủ giấc giúp gan có đủ thời gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng

6. Giữ môi trường sống sạch sẽ

Môi trường sống sạch sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe gan. Các yếu tố trong môi trường như khói xe, bụi bẩn, khói thuốc lá, và bụi công nghiệp có thể gây tổn thương cho lá gan. Khi bạn hít phải các chất này, độc tố có thể hấp thụ vào máu và tích tụ tại gan, gây men gan tăng cao. Để bảo vệ gan, khi ra ngoài, hãy đeo khẩu trang để giảm thiểu việc hít phải các chất gây hại. Cố gắng hạn chế sinh hoạt trong môi trường có nhiều khói bụi và khói thuốc lá.

7. Tìm hiểu về các loại thuốc bạn đang sử dụng

Một số loại thuốc giảm đau hoặc thuốc điều trị thông thường có thể chứa các thành phần ảnh hưởng đến gan. Sử dụng quá nhiều loại thuốc này trong thời gian dài có thể gây suy gan hoặc suy thận. Nếu bạn đang phải đối mặt với tình trạng men gan tăng cao, hãy thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để đảm bảo rằng chúng không gây hại cho gan.

8. Giải quyết nguyên nhân gây men gan tăng cao từ gốc

Tế bào Kupffer trong gan đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý các độc tố và các vi sinh vật trong cơ thể. Tuy nhiên, các yếu tố độc hại từ cơ thể và môi trường này lại có thể kích hoạt quá mức tế bào Kupffer, gây viêm và tổn thương gan. Để giảm men gan cao hiệu quả, các chuyên gia từ Mỹ đã nghiên cứu phối hợp thành công tinh chất Wasabia và S.Marianum (có trong Hewel) giúp hỗ trợ bảo vệ và tái tạo cấu trúc gan, giảm tổn thương gan, tăng cường quá trình giải độc và hoạt động tế bào gan. Đây là cách hiệu quả giúp ngăn ngừa men gan tăng cao và bảo vệ sức khỏe lá gan của bạn.

Sử dụng 2 viên Hewel mỗi ngày để hỗ trợ ngăn ngừa tăng men gan từ gốc.

Men gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa, thanh lọc và bảo vệ sức khỏe của cơ thể. Việc hiểu rõ về vai trò và chức năng của men gan, cũng như cách chẩn đoán men gan, có thể giúp bạn theo dõi và duy trì sức khỏe cơ thể một cách tốt nhất. Hãy chăm sóc và bảo vệ gan bằng cách khám kiểm tra sức khỏe định kỳ và thực hiện xét nghiệm men gan để đảm bảo gan luôn hoạt động ổn định.