Gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì? Chế độ ăn uống dành cho người bị bệnh

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ độ 1. Đối với những người bị gan nhiễm mỡ, việc điều chỉnh chế độ ăn có thể hỗ trợ giảm mỡ trong gan và cải thiện chức năng gan. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì để góp phần cải thiện tình trạng bệnh tối ưu hơn.

Thế nào là gan nhiễm mỡ độ 1?

Gan nhiễm mỡ độ 1 là giai đoạn bệnh gan nhiễm mỡ ít nghiêm trọng nhất. Khi được chẩn đoán gan nhiễm mỡ độ 1 cho thấy sự tích tụ chất béo tối thiểu trong tế bào gan. Bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt, nhưng gan nhiễm mỡ độ 1 biểu thị giai đoạn đầu của bệnh gan nhiễm mỡ và có nguy cơ tiến triển sang các giai đoạn nặng hơn.

Gan nhiễm mỡ độ 1 còn gọi là gan nhiễm mỡ nhẹ.

Chế độ ăn cho người bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 như thế nào tốt?

Chế độ ăn cho người gan nhiễm mỡ độ 1 được các bác sĩ khuyến nghị là chế độ ăn Địa Trung Hải. Chế độ ăn này chú trọng vào các loại thực phẩm có lợi cho sức khoẻ như rau xanh, trái cây và chất béo lành mạnh.

Chế độ ăn Địa Trung Hải vốn đã trở nên phổ biến vào những năm 1990, được biết đến nhiều hơn nhờ mô hình ăn uống đa dạng nhưng chủ yếu là ăn trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, các loại đậu, dầu ô liu, các loại thảo mộc và gia vị; cá và hải sản vài lần một tuần; thịt gia cầm, trứng, phô mai và sữa chua ở mức độ vừa phải, đồng thời hạn chế đồ ngọt và thịt đỏ.

Ngoài việc trở thành chế độ ăn cho người gan nhiễm mỡ độ 1, chế độ ăn Địa Trung Hải còn góp phần giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, hỗ trợ giảm huyết áp và LDL-cholesterol. Đây là những bệnh lý có mối liên quan chặt chẽ đến bệnh gan nhiễm mỡ.

Thực phẩm thuộc chế độ ăn Địa Trung Hải được khuyến nghị áp dụng cho người bị gan nhiễm mỡ

Người bị gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì?

Các chuyên gia thường khuyên người bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì?

1. Ăn các loại rau xanh và hoa quả tươi

Những người bị gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn nhiều rau củ hơn trong chế độ ăn uống của mình. Các loại rau không chỉ giúp giảm cân mà còn có tác dụng giảm sự hấp thu chất béo nhờ vào hàm lượng chất xơ dồi dào.

Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy hợp chất nitrat trong rau lá xanh giúp làm giảm các triệu chứng và đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ. Chất diệp lục có trong rau xanh là “chất làm sạch” gan. Các loại rau như bông cải xanh, rau lá xanh, hành lá, rau bina, cải Brussel và cần tây đều tốt cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ.

Bên cạnh đó, rau xanh cũng có thể giúp bạn giảm cân nhờ hàm lượng calo ít, mang lại cảm giác no sớm, từ đó giảm lượng thức ăn và chất béo dư thừa tích tụ trong gan. Ngoài ra, hàm lượng chất xơ có thể giúp cơ thể giảm cholesterol trong máu tốt hơn.

Vì vậy, bạn nên bổ sung thêm thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn uống để cải thiện và hỗ trợ làm chậm tiến triển của bệnh gan nhiễm mỡ. Cụ thể, mỗi ngày cần ăn khoảng 300 gam rau xanh và 240 gam trái cây.

2. Các loại dầu thực vật

Khi cần kiểm soát cân nặng và kiểm soát mỡ trong gan, bạn nên chọn các loại dầu có nhiều chất béo không bão hòa. Hai loại dầu thực vật được cho là tốt cho sức khỏe là dầu ô liu và dầu hạt lanh.

Dầu oliu có nhiều PUFA (axit béo không bão hòa đa) và MUFA (axit béo không bão hòa đơn). Nên tiêu thụ 2-3 muỗng canh dầu ô liu mỗi ngày.

Dầu hạt lanh là nguồn cung cấp axit béo omega-3 tốt. Bạn có thể thêm lên món salad, rưới lên bánh mì hoặc dùng như một loại dầu chiên để tăng thêm hương vị riêng biệt cho các món ăn.

3. Gan nhiễm mỡ cấp độ 1 nên ăn gì – Thịt nạc (Protein)

Việc cung cấp đủ protein là rất quan trọng cho gan. Các loại thịt nạc tốt cho sức khỏe gan nếu ăn ở mức vừa phải là thịt gà nạc, gà tây, cá… Ưu tiên chọn các loại thịt nạc này thay vì thực phẩm chế biến sẵn, chứa nhiều chất béo và muối như xúc xích, thịt xông khói… Đối với protein thực vật, một số lựa chọn tốt là các loại hạt, đậu lăng, đậu nành, đậu phộng hoặc đậu Hà Lan.

Thịt nạc và các nguồn protein lành mạnh hỗ trợ cải thiện quá trình chuyển hóa chất béo ở gan

4. Cá tươi

Điều ngạc nhiên là ăn cá béo lại giúp chống lại sự tiến triển của bệnh gan nhiễm mỡ. Cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá thu, cá tầm, cá bluefish, cá cơm… đều chứa nhiều axit béo omega-3, có thể giúp giảm lượng chất béo trong gan và giảm viêm. Ăn cá thay thịt cũng là một lựa chọn thay thế lành mạnh vì cá cung cấp protein lành mạnh, đồng thời giúp bạn tránh tiêu thụ chất béo và da từ thịt đỏ hoặc gia cầm.

5. Các loại gia vị tốt cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ độ 1

Ngoài chú trọng đến thực phẩm tạo nên món ăn chính, người bị gan nhiễm mỡ độ 1 nên sử dụng các loại gia vị tốt sức khỏe nói chung và bệnh gan nói riêng. Một số loại gia vị được khuyên dùng như tỏi, nghệ, hành tây.

• Tỏi: Đặc tính chống viêm của tỏi có thể có lợi cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Một nghiên cứu cho thấy rằng việc tăng lượng tỏi ăn vào (thông qua bột tỏi hoặc các dạng khác cũng có tác dụng) trong khoảng thời gian 15 tuần sẽ giúp giảm khối lượng mỡ trong cơ thể ở những người mắc gan nhiễm mỡ, giảm mỡ trong gan và ngăn ngừa sự tiến triển của căn bệnh này.(1)
• Nghệ: Nghệ chứa curcumin có đặc tính chống viêm, chống oxy hóa và hỗ trợ chống ung thư… Nhờ các lợi ích này, nghệ được chọn dùng cho những người mắc bệnh gan. Một nghiên cứu ở những người mắc gan nhiễm mỡ được điều trị hàng ngày với 500 mg sản phẩm chứa curcumin trong 8 tuần, kết quả làm giảm đáng kể hàm lượng mỡ trong gan cũng như mức AST và ALT, so với nhóm dùng giả dược.(2)
• Hành tây: Hành tây có hàm lượng flavonoid cao, được xem là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa và chất chống viêm tuyệt vời cho cơ thể. Đặc tính này cũng có thể giúp chống tăng cân và béo phì, từ đó góp phần điều trị gan nhiễm mỡ độ 1.

6. Chọn chất béo phù hợp

Bị gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì? Mặc dù, bị gan nhiễm mỡ nên kiêng các thực phẩm giàu chất béo, nhưng không nên cắt bỏ hoàn toàn. Nên bổ sung một ít chất béo tốt trong chế độ ăn uống để giúp cơ thể sử dụng insulin tốt hơn. Điều đó có nghĩa là các tế bào có thể hấp thụ glucose, gan không cần tạo ra và lưu trữ chất béo.

• Axit béo omega-3 có trong cá, dầu cá, dầu thực vật, các loại hạt (đặc biệt là quả óc chó), hạt lanh và dầu hạt lanh…
• Chất béo không bão hòa đơn có trong nguồn thực vật như ô liu, các loại hạt và bơ.

7. Chất chống oxy hóa

Polyphenol tự nhiên là một nhóm hợp chất polyphenolic không đồng nhất có đặc tính chống oxy hóa, hỗ trợ cân bằng nội môi glucose và lipid, trong và ngoài gan. Một số polyphenol như anthocyanin, curcumin và resveratrol cũng như những chất có trong cà phê, trà, đậu nành… được đề xuất trong chế độ ăn uống lành mạnh để điều trị gan nhiễm mỡ độ 1. Theo đó, các chất chống oxy hóa tự nhiên có thể mang lại lợi ích chống oxy hóa và chống viêm, đặc biệt đối với gan, nhưng cần được sử dụng ở liều phù hợp.

8. Các loại vitamin và khoáng chất

Ăn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe gan có thể giúp ngăn ngừa và đẩy lùi một số bệnh về gan, như bệnh gan nhiễm mỡ. Trong đó, có một số vitamin tác động tích cực đến sức khỏe gan:

• Vitamin E: Những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 có lượng vitamin E trong máu thấp. Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp trung hòa các gốc tự do gây hại. Ngoài ra, nghiên cứu năm 2014 cho thấy những bệnh nhân sử dụng vitamin E trong khoảng thời gian 96 tuần giúp giảm tình trạng viêm và hàm lượng chất béo trong gan cũng như giảm tỷ lệ chết tế bào gan. Thực phẩm có chứa Vitamin E: cá hồi, rau bina, bơ, xoài và hạnh nhân…

Rau bina (chân vịt) chứa vitamin E dồi dào, phù hợp cho người bị gan nhiễm mỡ

• Vitamin D: Giúp ngăn ngừa viêm gan và góp phần vào quá trình chuyển hóa các chất của cơ thể. Nghiên cứu năm 2013 đã phát hiện ra rằng thiếu vitamin D có thể làm gia tăng tiến triển của bệnh viêm gan B (HBV). Nhóm nghiên cứu thuộc Bệnh viện trường Đại học Frankfurt (Đức) đã phân tích dữ liệu của 203 bệnh nhân nhiễm virus viêm gan siêu vi B mãn tính cho thấy, thiếu vitamin D làm virus viêm gan B phát triển mạnh hơn. Thực phẩm có chứa vitamin D: cá ngừ, lòng đỏ trứng, một số loại nấm, sữa tăng cường và nước cam tự nhiên…(3)
• Vitamin C: Giống như vitamin E, vitamin C cũng là chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do. Ngoài ra, vitamin C còn giúp ngăn ngừa sự tích tụ chất béo trong gan, giúp ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ. Thực phẩm chứa vitamin C: cam, dâu tây, cà chua, mầm Brussel và khoai tây…
• Vitamin B: Ăn đủ thực phẩm chứa vitamin B có thể giúp “đảo ngược” nhiều triệu chứng của một số bệnh gan ở giai đoạn đầu, trong đó có gan nhiễm mỡ độ 1. Đặc biệt, bệnh gan có thể gây thiếu hụt vitamin B1, B6 và B12. Sự thiếu hụt lượng lớn vitamin B1 có thể gây suy giảm nhận thức (khả năng phối hợp và trí nhớ), thiếu vitamin B6 có thể gây ngứa ran và tê do tổn thương thần kinh, và thiếu vitamin B12 có thể gây thiếu máu. Vì vậy, nên bổ sung thịt gà, đậu nành, rau lá xanh, chuối và hạt mắc ca… để cơ thể được nạp lượng vitamin B tự nhiên.

9. Các thực phẩm khác

Một số thực phẩm cũng được cho là tốt cho việc cải thiện và hỗ trợ ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 tiến triển sang các giai đoạn nặng hơn:

• Sữa hạnh nhân hoặc sữa ít béo: Việc bổ sung đủ canxi và vitamin D từ sớm có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của bệnh gan nhiễm mỡ. Uống tối đa 3 ly này mỗi ngày hoặc bổ sung canxi và vitamin D (liều canxi thường là 1.000-1.200 mg, vitamin D là 2.000-5.000 IU nếu bạn bị thiếu hụt).
• Cà phê: Uống cà phê không thêm đường hay kem sữa là một trong những cách để cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ.
• Nước: Các chuyên gia sức khỏe khuyên người bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 nên uống nước lọc thay vì các loại đồ uống có đường và nhiều calo.
• Đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành: Một số bằng chứng cho thấy các sản phẩm từ đậu nành, chẳng hạn như sữa đậu nành, đậu phụ… có thể cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ.

Xây dựng lối sống sinh hoạt lành mạnh cho người bị gan nhiễm mỡ độ 1

Xây dựng lối sống, sinh hoạt lành mạnh cho những người mắc gan nhiễm mỡ độ 1 là một phần quan trọng của quá trình điều trị. Dưới đây là một số gợi ý để xây dựng lối sống khoa học:

1. Chế độ ăn uống cân đối

• Tăng cường ăn rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn protein như cá, thịt gia cầm không mỡ, đậu nành.
• Hạn chế đường và chất béo bão hòa, giảm ăn thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến.
• Giảm lượng calo hấp thụ nếu cần thiết để duy trì cân nặng lý tưởng.

2. Tập thể dục đều đặn

• Thực hiện ít nhất 30 phút tập luyện với mức độ vừa phải mỗi ngày, bằng các hoạt động cardio như đi bộ nhanh, đạp xe hoặc bơi lội…
• Bài tập đốt cháy calo giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và kiểm soát mức đường huyết.
• Kiểm soát cân nặng: Giảm cân nếu bạn bị thừa cân – béo phì, giảm 5-10% cân nặng cũng có thể cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ.

3. Hạn chế chất béo và rượu

• Hạn chế lượng chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa trong chế độ ăn hàng ngày.
• Hạn chế hoặc tránh rượu, bia vì nó có thể gây gia tăng tích trữ mỡ trong gan.

4. Kiểm tra định kỳ sức khỏe

Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và theo dõi nồng độ cholesterol, đường huyết và các chỉ số sức khỏe gan theo hướng dẫn của bác sĩ.

Phòng ngừa và giảm thiểu biến chứng từ gan nhiễm mỡ bằng tinh chất thiên nhiên

Mỗi người có thể tự quản lý chế độ dinh dưỡng lành mạnh, thường xuyên tập thể dục và giảm sử dụng bia rượu. Hãy thực hiện kiểm tra sức khỏe gan đều đặn để phát hiện sớm vấn đề và áp dụng biện pháp điều trị kịp thời. Một phương pháp bảo vệ gan hiệu quả khác là bổ sung dưỡng chất từ thiên nhiên.

Khi tế bào Kupffer trong gan tiếp xúc với các tác nhân gây hại như rượu, thuốc điều trị, các vi sinh vật hay môi trường ô nhiễm, chúng sẽ bị kích thích quá mức, gây mỡ hóa tế bào gan và tạo ra các chất gây viêm như Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β, làm tổn thương tế bào gan và gây rối loạn quá trình chuyển hóa chất béo.

Sau nhiều năm nghiên cứu các nhà nghiên cứu Mỹ đã phát hiện ra các tinh chất từ thiên nhiên như Wasabia và S. Marianum (được tích hợp trong viên uống Hewel) có khả năng giảm độ nhạy cảm của thụ thể TLR trên bề mặt tế bào Kupffer, giảm sự sản xuất chất gây viêm. Đồng thời, các dưỡng chất này còn tăng cường protein Nrf2, hỗ trợ quá trình chống oxy hóa và khử độc tại gan.

Phòng ngừa gan nhiễm mỡ hiệu quả cùng dưỡng chất từ thiên nhiên Wasabia và S. Marianum

Nhớ rằng, trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong chế độ ăn và lối sống, bạn nên xin ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo rằng chúng phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của bạn.

Hy vọng thông tin trên đã giúp bạn giải đáp thắc mắc “gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì” và các giải pháp đẩy lùi và thậm chí là góp phần chữa khỏi gan nhiễm mỡ. Song song đó, mỗi người nên cân nhắc việc thay đổi lối sống để giảm căng thẳng, vì một số nghiên cứu cho thấy, căng thẳng cũng góp phần gây ra gan nhiễm mỡ.