Bệnh gan nhiễm mỡ có lây không? [Chuyên gia giải đáp]

Theo số liệu được thống kê vào tháng 10/2019 bởi Bệnh viện Y Dược TP.HCM, Việt Nam có khoảng 30 triệu người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Vậy gan nhiễm mỡ có lây không? Hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân chính gây ra bệnh lý này và những điều cần lưu ý để cải thiện sức khỏe gan.

Nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ thừa tích tụ ở tế bào gan chiếm hơn 5% trọng lượng gan, có thể làm tổn thương tế bào gan và gây ra những biến chứng như xơ gan, ung thư gan,… Tình trạng gan nhiễm mỡ có thể được chia thành 2 dạng chính dựa trên nguyên nhân gây bệnh là:(1)

1. Gan nhiễm mỡ do rượu

Chất cồn trong bia rượu khi đi vào cơ thể sẽ làm tăng quá trình tiêu hủy lipid ở các mô ngoại biên. Điều này làm tăng lượng axit béo từ các mô đến gan, dẫn đến sự tích tụ mỡ thừa tại gan.

Bên cạnh đó, lượng cồn lớn có thể khiến tế bào Kupffer – một đại thực bào nằm ở xoang gan – bị kích thích quá mức, làm gián đoạn quá trình oxy hóa acid béo và gây mỡ hóa tế bào gan. Các tế bào Kupffer bị kích hoạt cũng có thể làm tăng phóng thích các chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… làm tổn thương tế bào gan.

2. Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)

Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ bên cạnh rượu bia là tình trạng thừa cân, kháng insulin hay chỉ số đường huyết cao. Thói quen sống và chế độ dinh dưỡng thiếu lành mạnh, ăn thực phẩm nhiều chất béo, chiên xào, đồ ngọt,… có thể làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ thừa ở gan.

Theo một nghiên cứu của tạp chí American Journal of Clinical Nutrition, việc ăn thừa 1.000 calo thực phẩm có đường trong 4 tuần có thể làm tăng 2% trọng lượng cơ thể nhưng lượng mỡ ở gan có thể tăng đến 27%.

Gan nhiễm mỡ không do rượu có thể gây ra bởi chế độ ăn thiếu lành mạnh

Ngoài ra, tình trạng gan nhiễm mỡ cũng có thể diễn ra khi gan bị đầu độc do sử dụng quá liều các loại vitamin (đặc biệt là vitamin tan trong dầu như vitamin A), thuốc chứa hoạt chất corticoid, thuốc đông y không rõ nguồn gốc.

Bệnh gan nhiễm mỡ có lây không?

1. Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu có lây không?

Gan nhiễm không do rượu là tình trạng tích tụ mỡ thừa ở gan do sử dụng bia rượu và đây không phải là bệnh truyền nhiễm nên không có khả năng lây truyền từ người này sang người khác. Điều này có nghĩa là bạn không mắc bệnh khi sinh hoạt chung với người bệnh, truyền máu, tiếp xúc với dịch cơ thể,…

2. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu có lây không?

Gan nhiễm mỡ không do rượu cũng không có khả năng lây nhiễm từ người này qua người khác, mà người bệnh chủ yếu mắc phải do chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, lười vận động hoặc sử dụng các loại thuốc, viên uống quá liều.

Gan nhiễm mỡ có lây không? Các loại gan nhiễm mỡ đều không có khả năng lây nhiễm nhưng có thể khiến gan suy yếu và dễ bị tấn công bởi các loại virus gây viêm gan. Các loại virus này có khả năng lây truyền qua đường máu, dịch cơ thể khi quan hệ tình dục, từ mẹ sang con (virus viêm gan B, C) hoặc qua đường tiêu hóa (virus viêm gan A, E).

Gan nhiễm mỡ có thể di truyền trong gia đình không?

Bên cạnh vấn đề bị gan nhiễm mỡ lây không, nhiều người còn có thắc mắc bệnh có di truyền không? Gan nhiễm mỡ không phải là một bệnh di truyền thuần túy, nghĩa là nếu cha mẹ bị bệnh thì bạn cũng không mắc bệnh. Tuy nhiên, bệnh lý này có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố di truyền do gen quy định quá trình chuyển hóa mỡ trong cơ thể.

Hiện nay, một số loại gen đã được nghiên cứu chứng minh có liên quan đến tình trạng gan nhiễm mỡ là:

• Gen PNPLA3: Đây là gen thực hiện chức năng điều hòa mỡ tích tụ trong gan và đột biến di truyền PNPLA3 I148M ở gen này thường liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, làm tích tụ mỡ trong gan.(2)
• Gen TM6SF2: Gen giúp mã hóa một loại protein tham gia vào quá trình vận chuyển mỡ thừa ra khỏi gan và biến thể của gen sẽ làm giảm công dụng này và gây tích tụ mỡ ở gan.
• Gen MBOAT7: Biến thể của gen MBOAT7 có thể làm tăng quá trình oxy hóa và các phản ứng viêm của các chất béo không no trong gan.
• Gen ABHD5: Đột biến của gen ABHD5 có thể làm giảm khả năng chuyển hóa lipid và cholesterol trong gan, làm tích tụ mỡ thừa và gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.(3)

Đột biến gen có thể gây di truyền bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ có gây ra biến chứng không?

Ngoài việc gan nhiễm mỡ có lây không và có khả năng di truyền không, bạn cần lưu ý đến những biến chứng nguy hiểm của bệnh lý này như:

1. Viêm gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ có thể tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ với những tổn thương khiến tế bào gan chứa nhiều hạt mỡ nhỏ và phình to, ở các tiểu thùy gan có nhiều bạch cầu đa nhân trung tính. Ở giai đoạn này, đa số người bệnh không có triệu chứng lâm sàng rõ rệt. Kết quả xét nghiệm gan có thể cho thấy có biểu hiện tổn thương tế bào gan và siêu âm sẽ phản ánh kết quả nhu mô gan thô hoặc viêm gan mạn tính.

2. Xơ gan

Xơ gan là tình trạng xơ hóa (sẹo) có thể gây tổn thương và hoại tử tế bào gan. Chất TGF-β do tế bào Kupffer tiết ra khi bị kích thích là yếu tố có thể làm tăng sản sinh các mô sợi làm thay đổi cấu trúc của gan. Khoảng 30% trường hợp người bị gan nhiễm mỡ không được kiểm soát kịp thời có thể diễn tiến thành xơ gan.

3. Ung thư gan

Ung thư gan là một biến chứng nguy hiểm của gan nhiễm mỡ với tỷ lệ tử vong lên đến 50 – 70% trong vòng 5 năm. Khi các tế bào gan suy yếu và bị chết, các tế bào sẽ sản sinh liên tục và đây là nguyên nhân làm tăng nguy cơ đột biến tự phát dẫn đến hình thành các khối u.

Gan nhiễm mỡ có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời

Lưu ý khi mắc bệnh gan nhiễm mỡ

Bên cạnh việc tìm hiểu xem gan nhiễm mỡ có lây không, bạn cũng cần chủ động duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh và các thói quen tốt để cải thiện hiệu quả bệnh gan nhiễm mỡ. Dưới đây là những biện pháp giúp bảo vệ gan hiệu quả là:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể, đồng thời bổ sung các chất có lợi cho gan như chất xơ, omega-3, chất chống oxy hóa,… Ngoài ra, bạn cần hạn chế các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, thức ăn ngọt.
• Luyện tập thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày và 5 ngày/tuần với các bài tập có cường độ phù hợp.
• Giữ cân nặng ở mức tối ưu, đảm bảo chỉ số BMI của cơ thể ở mức bình thường.
• Không sử dụng bia rượu và các chất kích thích.
• Kiểm tra sức khỏe gan định kỳ để phát hiện sớm tình trạng gan nhiễm mỡ.

Việc điều hòa hoạt động của tế bào Kupffer cũng đóng vai trò quan trọng giúp hạn chế sự tích tụ chất béo và ngăn ngừa các yếu tố gây viêm. Các nhà khoa học Mỹ qua quá trình nghiên cứu bằng công nghệ sinh học phân tử đã tìm ra các dưỡng chất từ thiên nhiên là S. Marianum và Wasabia có vai trò trong việc kiểm soát tế bào Kupffer.

Cụ thể, các dưỡng chất trên sẽ làm giảm sự nhạy cảm của thụ thể TLR ở bề mặt tế bào Kupffer, hạn chế sự kích thích lên tế bào. Ngoài ra, S. Marianum và Wasabia còn giúp tăng protein Nrf2 để hỗ trợ quá trình giải độc gan.

Viên uống Hewel đến từ Mỹ với tinh chất từ thiên nhiên S. Marianum và Wasabia sẽ giúp điều hòa hoạt động của tế bào Kupffer, hỗ trợ giảm tích tụ mỡ thừa ở tế bào gan, giúp phòng ngừa và giảm sự tiến triển của gan nhiễm mỡ. Sử dụng Hewel còn hỗ trợ quá trình giải độc gan và hạn chế các yếu tố gây viêm gan như TNF-α, IL-1β, TGF-β,…

Sử dụng ngay viên uống Hewel 2 viên/ngày vào buổi sáng và chiều, để hỗ trợ cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như viêm gan, xơ gan, ung thư gan.

Hewel giải độc từ bên trong, chống độc từ bên ngoài đem đến hiệu quả chăm sóc, bảo vệ gan tối ưu

Gan nhiễm mỡ có lây không? Đây là bệnh lý không có khả năng lây nhiễm nhưng có thể di truyền do các đột biến gen. Để phòng ngừa gan nhiễm mỡ, bạn cần hạn chế những nguyên nhân dẫn đến bệnh như bia rượu và thay đổi các thói quen sống thiếu lành mạnh.