Rối loạn men gan – cảnh báo tình trạng gan tổn thương nghiêm trọng

Có 4 loại men gan (enzyme) chủ yếu. 

 

- AST (hay SGOT) là một enzyme ở bào tương và ty thể, hiện diện ở tế bào gan, tim, cơ vân, thận, não và tụy.  

- ALT (hay SGPT) là men trong bào tương, hiện diện chủ yếu ở tế bào gan, chỉ một số ít trong tế bào cơ vân và tim. Như vậy, sự tăng ALT sẽ đặc hiệu cho việc tổn thương tế bào gan nhiều hơn AST. 

- ALP (Phosphatase kiềm) là một loại men trong tiểu quản màng tế bào gan. 

- GGT là men trong tế bào thành của ống mật.

 

 

Một số loại enzyme trong tế bào gan.

 

Trong 4 loại men gan thì AST và ALT đóng vai trò chủ yếu phản ánh tình trạng tổn thương của tế bào gan.

a. Chủ yếu là men gan tăng

 

Rối loạn men gan với nhiều nguyên nhân khác nhau, hầu hết hay gặp là men gan tăng.

Khi men gan tăng có nghĩa là ở một chừng mực nào đó tế bào gan đã bị ảnh hưởng. Trong số các nguyên nhân gây tăng men gan, viêm gan virus là đáng sợ hơn cả, làm tăng lượng men gan đáng kể. Tổn thương do virus là loại tổn thương rất nguy hiểm vì khi xâm nhập vào tế bào gan virus sẽ nhân lên nhanh chóng và làm hủy hoại tế bào gan. Tế bào gan càng bị hủy hoại càng nhiều thì lượng men gan giải phóng ra càng nhiều, có một số trường hợp viêm gan cấp tính, viêm gan tối cấp hoặc ung thư gan, men gan có thể tăng nhanh một cách đột biến tới 5.000U/l.

 

 

 

*Tế bào Kupffer – “mắc xích” quan trọng làm tăng men gan:

Ở cấp độ sinh học phân tử, các nhà khoa học vừa phát hiện Tế bào Kupffer trong gan đóng một vai trò quan trọng gây nên các bệnh lý về gan. Các chuyên gia trên thế giới chỉ rõ, khi tế bào  Kupffer trực tiếp hoặc gián tiếp bị kích hoạt quá mức bởi các yếu tố độc hại từ bia rượu, thực phẩm bẩn sẽ khiến tế bào Kupffer sản sinh các chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Iterleukin … gây hủy hoại tế bào gan, dẫn đến suy gan, viêm gan, rối loạn men gan (chủ yếu là tăng men gan).

 

 

 

Các loại thuốc không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm chứng lâm sàng có thể làm men gan hạ, nhưng thực tế thì tế bào gan bị hủy hoại nghiêm trọng.

 

Ngoài ra, rối loạn men gan với trường hợp men gan giảm đột ngột thường báo hiệu tình trạng nguy cấp, bệnh nhân bước vào giai đoạn bệnh nguy hiểm. Chẳng hạn, viêm gan trên bệnh nhân có hội chứng urê huyết cao, men gan giảm là do được chuyển hóa nhanh chứ không hẳn gan đã được hồi phục, hoặc ở người chạy thận nhân tạo định kỳ, do lọc máu liên tục nên men gan được thải hết ra ngoài, trong khi tế bào gan vẫn đang bị huỷ hoại nặng nề.

Người bị rối loạn men gan cần chú ý bảo vệ sức khỏe, nếu có sử dụng bia, rượu là cần ngưng uống rượu hoặc bỏ hẳn. Người bệnh nên nghe theo lời tư vấn của chuyên gia khám bệnh, nghỉ ngơi không làm việc nặng, ăn uống điều độ. Đồng thời, bệnh nhân không tự động mua thuốc để cải thiện, đặc biệt là các loại thuốc không rõ nguồn gốc, làm hạ men gan “ảo”, gây nguy hại thêm cho gan.