Triệu chứng tăng men gan: khó nhận biết, dễ phớt lờ

Tăng men gan khó nhận biết

Men gan là tên gọi chung của các loại enzym xúc tác các phản ứng chuyển hóa (chiếm tỷ lệ cao là các men gan như AST, ALT, ALP, GGT), khi tế bào gan bị hủy hoại quá mức sẽ phóng thích ồ ạt các men này vào máu gây tăng men gan.

Tăng men gan ở mức độ nhẹ thường không có dấu hiệu bất thường nên đa số người bệnh vẫn sinh hoạt và làm việc bình thường mà không biết lượng men được phóng thích vào máu từ gan đang tăng cao. Chỉ khi đến bệnh viện để khám bệnh và làm thêm một số xét nghiệm men gan thì mới biết được tình trạng men đang tăng cao hơn mức bình thường.

Triệu chứng tăng men gan không nên bỏ qua

Dù không phổ biến và khá “mờ nhạt” nhưng vẫn có vài triệu chứng không đặc hiệu xảy ra ở một số người bị tăng men gan. Lúc này, do tế bào Kupffer nằm trong xoang gan bị kích hoạt quá mức dưới các tác nhân gây hại (vi sinh vật, các yếu tố độc hại từ bia rượu, thực phẩm “bẩn”…) khiến cho tế bào gan bị tổn thương và chức năng chuyển hóa bị suy giảm, người bệnh có thể sẽ cảm thấy:

Đau hạ sườn phải – một trong những dấu hiệu tăng men gan cần lưu tâm

• Da nổi mẩn ngứa: Chức năng giải độc của gan bị suy giảm khiến độc tố tích tụ trong cơ thể, trên da gây ngứa, nổi mề đay, mụn nhọt.
• Rối loạn tiêu hóa: chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn, nôn. Nếu men gan tăng quá cao người bệnh cũng có thể cảm thấy trướng bụng nhẹ.
• Đau hạ sườn phải: Khi men gan tăng cao, người bệnh sẽ cảm nhận được cơn đau nhức âm ỉ ở bụng tại vùng hạ sườn bên phải.
• Phân nhạt màu, nước tiểu sẫm màu: Thường gặp men gan cao do tắc mật, tắc mật khiến cho bilirubin không đi vào đường tiêu hoá được và phải thải qua đường nước tiểu nên gây ra hiện tượng phân bạc màu và nước tiểu sẫm.
• Vàng da: Đây là triệu chứng bệnh men gan cao đặc trưng nhất. Tuy nhiên, khi bạn nhận ra sự thay đổi về màu da thì bệnh cũng đang ở giai đoạn báo động “đỏ”.

Ngoài ra, tăng men gan cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh lý gan mật đang trong thời gian ủ bệnh. Men gan cao có thể kéo dài từ một tuần đến vài tháng, thậm chí vài năm. Nhưng do biểu hiện tăng men gan ít “lộ diện” nên nhiều người khó nhận biết mình đang bị tăng men gan. Cách tốt nhất để phát hiện bệnh và những diễn biến bất thường ở gan là làm xét nghiệm kiểm tra chỉ số men gan.

Xét nghiệm nhận biết men gan tăng cao

Để nhận biết tăng men gan một cách chính xác người bệnh sẽ được chỉ định xét nghiệm máu, kiểm tra các chỉ số men gan.

Xét nghiệm máu kiểm tra các chỉ số men gan là cách nhận biết tăng men gan một cách chính xác nhất

Men gan bình thường của một người bao gồm 4 chỉ số chủ yếu:

– Aspartate transaminase AST (SGOT): 20 – 40 UI/L.

– Alanine transaminase ALT (SGPT): 20 – 40 UI/L.

– Gamma – glutamyl transpeptidase GGT: 20 – 40UI/L.

– Phosphatase kiềm (ALP): 30 – 110 UI/L.

AST, ALT, GGT thường ở mức dưới 40UI/L. Nếu men cao cao gấp 2 – 5 lần được xem là bắt đầu có dấu hiệu nguy hiểm. Men gan cao trên 5 lần, thậm chí 10 – 20 lần được xem là nguy hiểm.

Men gan cao nguy hiểm như thế nào?

Men gan cao là hậu quả của quá trình tổn thương tế bào gan lâu dài. Tuy nhiên, triệu chứng bệnh tăng men gan lại không rõ ràng nên người bệnh thường chủ quan cũng như vô tình bỏ qua “thời gian vàng” để điều trị. Khi tình trạng men gan cao không được cải thiện kịp thời sẽ dẫn đến nhiều mối nguy cho sức khỏe, thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Giảm tuổi thọ

Trong tạp chí y học Hepatology số tháng 3/2008, W.Ray Kim, M.D và các cộng sự của Mayo Clinic báo cáo rằng men gan cao dự báo sẽ giảm dần tuổi thọ, tăng tỷ lệ tử vong từ 21 đến 78%.

Cụ thể, AST cao gấp đôi làm tăng 32% nguy cơ tử vong, tăng gấp 3 trở lên thì nguy cơ lên đến 78%. ALT “leo thang” gấp đôi hoặc hơn nữa thì nguy cơ tử vong là 21% và 59%.

Tăng men gan có thể dẫn đến xơ gan nếu không được can thiệp, điều trị sớm

Tăng nguy cơ viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan

Khi men gan tăng cao sẽ làm kích hoạt các tế bào Kupffer nằm trong gan, khiến tế bào này tiết ra nhiều chất gây viêm như: TNF-α, TGF-β, Leukotriene, Interleukin,…làm tổn thương nghiêm trọng các tế bào gan, lúc này, người bị viêm gan cấp tính sẽ làm tăng nguy cơ chuyển thành mạn tính.

Có đến 30% những người bị viêm gan (B, C) mạn tính làm men gan tăng cao, nếu không được phát hiện và hỗ trợ cải thiện sớm sẽ dẫn đến xơ gan, ung thư gan. Người bị nhiễm virus B có xác suất ung thư gan cao gấp 200 lần so với người bình thường. Cụ thể, tại Việt Nam, theo thống kê có đến 60-70% ca ung thư gan có nhiễm virus B, 20% nhiễm virus C.

Giải quyết tăng men gan từ gốc bảo vệ sức khỏe về sau

Theo PGS.TS Lê Thị Việt Hoa (Trường khoa Nội – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh), khi bị tăng men gan, nhiều trường hợp vì lo lắng đã tự ý dùng các sản phẩm mát gan, thanh lọc hạ men gan chưa được kiểm chứng khoa học, làm lu mờ triệu chứng bệnh, khiến bệnh âm thầm tăng nặng. Hiện nay, có hơn 900 sản phẩm thuốc, độc chất đã được ghi nhận gây tổn thương gan.

Mặc dù cơ chế bệnh sinh của tăng men gan khiến tế bào gan bị hủy hoại nhiều là vô cùng phức tạp nhưng vẫn có một mắt xích quan trọng là sự hoạt động quá mức của tế bào Kupffer. Khi tế bào Kupffer bị kích hoạt, chúng sẽ sản sinh ra nhiều chất gây viêm và khiến tế bào gan chết nhiều và nhanh hơn. Tế bào gan chết càng nhiều thì men gan càng tăng.

Vì vậy, kiểm soát tốt tế bào này sẽ giữ cho tình trạng men gan luôn ở mức ổn định, từ đó phòng ngừa được nhiều bệnh lý gan ngay từ gốc.

Tế bào Kupffer là một đại thực bào ở xoang gan chuyên làm nhiệm vụ xử lý các vi khuẩn, hồng cầu chết, tạo phản ứng miễn dịch. Tuy nhiên, các yếu tố độc hại do cơ thể tạo ra trong quá trình chuyển hóa cùng với các độc chất từ bên ngoài vào như bia rượu, thực phẩm bẩn, vi khuẩn, virus… khiến tế bào Kupffer bị kích hoạt quá mức, sản sinh hàng loạt chất gây viêm Interleukin, TNF-α, TGF-β… làm tổn thương tế bào gan, gây men gan cao. Dần dần các chất này hủy hoại và làm thay đổi cấu trúc gan, gây xơ hóa, ung thư gan.

Qua nhiều nghiên cứu tại Đức và Nhật, Wasabia và S.Marianum (có trong Hewel) càng khẳng định đặc tính vượt trội trong việc kiểm soát tế bào Kupffer, bảo vệ gan, tăng cường quá trình giải độc và chống độc, tăng sức đề kháng cho gan. Hai tinh chất này được chứng minh giúp giảm 50% các chất gây viêm sau 24 giờ. Bên cạnh đó, Wasabia và S.Marianum còn kích hoạt Protein bảo vệ cơ thể – Nrf2 tăng lên gấp 3 lần chỉ sau 6 giờ, thúc đẩy quá trình khử độc trong gan, bảo vệ gan và tái tạo các tế bào gan bị hư hỏng.

Sau 2 tuần sử dụng S. Marianum 360mg mỗi ngày,

nồng độ men gan và bilirubin trong máu giảm lên đến 50% (P<0.05)

Khi được chẩn đoán men gan tăng cao ngoài có giải pháp hỗ trợ điều trị người bệnh cần xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi, luyện tập thể thao để hỗ trợ lọc thải bớt chất độc từ bên trong gan. Đồng thời, không làm việc quá sức, tránh xa thuốc lá, rượu bia, các thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ,…làm tăng sức ép cho gan. Đừng quên thăm khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra chỉ số về men gan để theo dõi bệnh liên tục, kiểm soát bệnh trước khi điều tồi tệ hơn xảy ra.