8 triệu chứng men gan cao dễ nhận biết bệnh bạn có biết chưa

Men gan cao là dấu hiệu cảnh báo các tế bào gan đang viêm hoặc hoại tử quá nhiều, nếu không kiểm soát tốt thì những nguyên nhân bệnh lý liên quan trực tiếp đến tình trạng tăng men gan sẽ tiến triển thành suy gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan. Chính vì vậy, nắm được các triệu chứng men gan cao để phát hiện kịp thời và có biện pháp điều trị từ sớm, bảo vệ sức khỏe là hết sức cần thiết.

Men gan tăng cao có nghĩa là gì?

Men gan là gì? Men gan là thuật ngữ chỉ các enzym được gan sản xuất, gồm 4 loại chính là Alanin transaminase (ALT), Aspartate transaminase (AST), Gamma-glutamyl transferase (GGT) và Alkaline phosphatase (ALP).(1)

Các nhóm enzym này có thể làm tăng tốc độ của các phản ứng hóa học, hỗ trợ các chức năng gan như đào thải độc tố, sản xuất mật, chuyển hóa thức ăn thành chất dinh dưỡng,… Ở trạng thái bình thường, nồng độ men gan sẽ duy trì ở mức:

• ALT và AST: dưới 35 UI/L (đối với nam giới), dưới 25 UI/L (đối với nữ giới).
• GGT: 5 – 60 UI/L.
• ALP: 35-115 UI/L.

Men gan cao là tình trạng khi các tế bào gan bị tổn thương, dẫn đến phóng thích quá mức các enzym vào máu. Tùy vào lượng men gan tăng so với mức bình thường mà có thể giúp phát hiện các vấn đề đối với gan:

• Mức độ nhẹ: Chỉ số men gan tăng 1 – 4 lần so với bình thường.
• Mức độ trung bình: Chỉ số men gan tăng 5 – 10 lần, gan bị tấn công bởi nhiều yếu tố gây hại.
• Mức độ nặng: Chỉ số men gan tăng 10 – 20 lần, các tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng, nguy cơ cao bạn đã mắc phải các bệnh lý về gan.

Trong một số trường hợp, việc sử dụng thuốc hoặc rối loạn nội tiết tố có thể gây ra triệu chứng men gan cao trong vài tuần và sau đó có thể tự trở về mức bình thường.

Các yếu tố nguy cơ gây tăng men gan là gì?

Đâu là những nguyên nhân gây ra các triệu chứng men gan cao mà bạn cần lưu ý? Những yếu tố làm tăng nồng độ men gan là:

• Bệnh gan nhiễm mỡ: Gan nhiễm mỡ có 2 dạng là gan nhiễm mỡ do rượu và gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) gây ra bởi béo phì hoặc các hội chứng chuyển hóa khác. Đây là nguyên nhân làm tăng chỉ số men gan ALT, AST và GGT.
• Virus gây viêm gan: Virus viêm gan A, B, C, D, E có thể khiến các tế bào gan bị viêm và bị hủy hoại, phóng thích nhiều men gan vào máu, đồng thời phát triển thành xơ gan, ung thư gan,…
• Một số loại thuốc: Sử dụng nhiều acetaminophen, thuốc kháng sinh, kháng viêm, thuốc giảm cholesterol,… khiến dư lượng các loại thuốc này đầu độc tế bào gan và dẫn đến men gan cao. Một số loại thảo dược như vitamin A, comfrey và chaparral có thể làm nồng độ men gan tăng cao tạm thời.

• Sử dụng bia rượu: Lượng cồn trong bia rượu là nguyên nhân có thể đầu độc gan và thúc đẩy vi khuẩn, độc tố di chuyển từ ruột vào gan nhiều hơn, dẫn đến dấu hiệu men gan cao.

Bia rượu là một trong những nguyên nhân chính làm tăng men gan

• Chế độ dinh dưỡng thiếu lành mạnh: Sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, đường, muối hoặc thực phẩm còn chứa dư lượng thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật.
• Các bệnh về gan: Lượng men gan tăng cao có thể là biểu hiện của các bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan, ung thư gan,…
• Một số bệnh lý khác: Hội chứng Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng), Hemochromatosis (bệnh thừa sắt), bệnh tan máu (Hemolysis), nhiễm Cytomegalovirus, sốt xuất huyết do virus Dengue, bệnh tuyến giáp,…

Triệu chứng men gan cao dễ nhận biết

Dưới đây là những biểu hiện của men gan cao mà bạn cần chú ý để phát hiện từ sớm các tổn thương ở gan và các bệnh lý có thể mắc phải.

1. Vàng da

Chỉ số men gan tăng cao khi các tế bào gan bị tổn thương, điều này sẽ khiến cho lượng bilirubin – những sắc tố mật có màu vàng được tạo ra trong quá trình tiêu hủy tế bào hồng cầu – không được xử lý hoàn toàn. Dư lượng chất này khi được giải phóng vào máu có thể gây ra tình trạng vàng da đi kèm với vàng tròng trắng mắt, móng tay.

2. Ngứa da

Một trong những triệu chứng men gan cao phổ biến là việc nổi mẩn đỏ li ti, gây ngứa trên da ở những vùng như mặt, tay, chân, sau đầu gối,… Mẩn đỏ cũng có thể phát triển thành những mảng lớn và mề đay, sẩn cục dày, đi kèm với mụn nhọt hoặc mụn nước. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do các độc tố không được gan xử lý sẽ tích tụ và xâm nhập qua da, dẫn đến những biểu hiện cụ thể.

Một trong những biểu hiện khác khi tế bào gan bị tổn thương là chức năng chuyển hóa estrogen suy giảm, nồng độ estrogen lúc này lại tăng cao, dẫn đến hình thành enzyme tyrosinase làm tăng sinh melanin khiến da sạm đi và xuất hiện các vết thâm, đốm nâu trên da.

3. Phù triệu chứng men gan cao

Gan có chức năng tổng hợp nhiều loại protein cho cơ thể, trong đó albumin là protein có khả năng hình thành áp lực keo, giúp giữ nước trong lòng mạch. Xơ gan làm giảm tổng hợp albumin, khiến cho áp lực keo bị giảm và nước trong lòng mạch thoát ra ngoài gây nên tình trạng phù, có thể quan sát thấy ở những phần như mắt cá chân, bàn chân,… Khi ấn vào những phần phù thì sẽ bị lõm vào và sau khi thả ra thì sẽ mất 1 – 2 phút để trở về trạng thái bình thường.(2)

Nếu các dịch tích tụ ở bụng lâu ngày có thể khiến bụng trương to và gây khó chịu, tình trạng này còn gọi là cổ trướng (báng bụng).

4. Thay đổi màu phân hoặc nước tiểu

Bạn cần quan sát tình trạng phân và nước tiểu để nhận biết các triệu chứng của men gan cao. Lượng bilirubin tích tụ trong cơ thể do gan không đào thải hết được sẽ khiến nước tiểu trở nên sẫm màu hơn.

Bên cạnh đó, gan suy yếu sẽ ảnh hưởng đến hoạt động tiết ra muối mật – một thành phần tạo màu nâu cho phân. Do đó, bạn cần lưu ý thăm khám ngay khi phát hiện phân có màu sắc nhạt hơn bình thường.

5. Đau bụng, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa

Một biểu hiện men gan cao phổ biến khác là thường xuyên đau ở vùng bụng trên bên phải, kèm với căng, tức bụng. Các cơn đau có thể diễn ra thường xuyên và tăng mức độ theo thời gian.

Ngoài ra, khi gan gặp vấn đề thì hệ tiêu hóa cũng sẽ bị ảnh hưởng, gây ra các biểu hiện rối loạn tiêu hóa như chán ăn, ăn không ngon miệng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, táo bón, sụt cân,…

Đau bụng, buồn nôn có thể là các dấu hiệu của men gan cao

6. Chảy máu dưới da

Khi gan suy yếu, chức năng tổng hợp các chất đông máu của gan sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến sự xuất hiện các vết bầm tím và các mạch máu hình sao tỏa ra nhiều nhánh ở dưới da, chủ yếu xuất hiện ở vùng bụng, trên đùi, mạn sườn.

Một dấu hiệu của men gan cao khác mà bạn cần chú ý là lòng bàn tay có các chấm xuất huyết hoặc có các mảng đỏ, khi ấn vào sẽ chuyển thành màu trắng rồi dần chuyển lại thành màu đỏ. Việc đông máu không đạt hiệu quả cũng có thể khiến bạn dễ bị chảy máu hơn, chẳng hạn như chảy máu cam, chảy máu ở chân răng.

7. Hơi thở có mùi hôi

Khi chức năng gan suy giảm, việc lọc lưu huỳnh ra khỏi các acid amin sẽ bị hạn chế, khiến dư lượng chất này theo máu di chuyển đến phổi và tạo thành hợp chất hữu cơ dimethyl sulfide gây ra mùi hôi trong hơi thở. Lượng amoniac và ketone dư thừa cũng tạo ra mùi cho hơi thở.

8. Mệt mỏi

Bên cạnh các triệu chứng men gan cao khác, việc tích tụ độc tố trong cơ thể quá nhiều do gan suy yếu cũng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan và hệ thần kinh, khiến bạn dễ bị mệt mỏi, suy nhược. Bên cạnh đó, các độc tố tích tụ có thể gây ra hội chứng não gan với các biểu hiện như mất ngủ, giảm trí nhớ, dễ mất tập trung, trầm cảm, hôn mê,…

Cần làm gì khi men gan cao

Khi phát hiện các biểu hiện của men gan cao, bạn cần đến cơ sở y tế chuyên khoa làm xét nghiệm kiểm tra các chỉ số men gan và tiến hành điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ. Một số phương pháp giúp hỗ trợ cải thiện sức khỏe gan và làm giảm men gan:

• Hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn bia rượu để phòng ngừa nguy cơ gây tổn thương tế bào gan và dẫn đến gan nhiễm mỡ.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, bổ sung đầy đủ dưỡng chất theo tỉ lệ phù hợp, hạn chế thực phẩm nhiều đường, dầu mỡ.
• Tập thể dục thể thao với cường độ thích hợp đều đặn mỗi ngày. Thường xuyên theo dõi và kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý.
• Sử dụng các loại thuốc phải đúng theo liều lượng mà bác sĩ kê đơn, không nên lạm dụng thuốc dẫn đến đầu độc gan.
• Tiêm phòng viêm gan siêu vi từ sớm để phòng tránh nguy cơ viêm gan.
• Thường xuyên thăm khám và kiểm tra men gan định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ mắc các bệnh về gan.

Một trong những nguyên nhân chính gây tổn thương tế bào gan chính là sự hoạt động quá mức của tế bào Kupffer – đại thực bào ở xoang gan thực hiện nhiệm vụ tạo các phản ứng miễn dịch. Khi bị tấn công bởi bia rượu, virus, các chất độc hại trong thực phẩm, môi trường sống,… các tế bào Kupffer sẽ bị kích thích quá mức và sản sinh các chất gây viêm như Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β… làm tổn thương tế bào gan, dẫn đến các triệu chứng men gan cao.

Để kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer, các nhà khoa học đã nghiên cứu và tìm ra các dưỡng chất từ thiên nhiên là Wasabia và S.Marianum, đưa vào trong sản phẩm viên uống bổ gan Hewel.

Trong Wasabia có chứa thành phần Isothiocyanates là chất kích hoạt yếu tố Nrf2, thúc đẩy quá trình giải độc và bảo vệ cho cơ thể. Đồng thời, Isothiocyanates giúp tăng cường men Glutathione-S-transferase thúc đẩy quá trình giải độc và tái tạo tế bào gan bị tổn thương.

S. Marianum với thành phần quan trọng Silibinin có thể giảm tổn thương gan và làm chậm quá trình xơ hóa. Sử dụng S. Marianum kết hợp với Wasabia sẽ giúp điều hòa hoạt động của tế bào Kupffer, hỗ trợ ngăn ngừa các yếu tố gây viêm làm tổn thương tế bào gan.

Theo đó, sử dụng Hewel sẽ giúp hỗ trợ bảo vệ và tái tạo tế bào gan, hỗ trợ cải thiện chỉ số men gan, ngăn ngừa các yếu tố gây hại cho gan, làm chậm quá trình xơ hóa nhằm hỗ trợ ngăn ngừa sự phát triển của các bệnh lý nguy hiểm về gan.

Hewel với thành phần từ thiên nhiên an toàn cho sức khỏe

Men gan cao có thể do nhiều nguyên nhân gây ra nên việc kiểm tra chỉ số men gan định kỳ và thăm khám ngay khi phát hiện các triệu chứng men gan cao là vô cùng cần thiết. Khi được chẩn đoán mắc các bệnh lý về gan, hãy tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa, đồng thời duy trì chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh, bổ sung các dưỡng chất từ thiên nhiên để tăng cường sức khỏe của gan.