Nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ có thể bạn chưa biết

Gan nhiễm mỡ dễ dẫn đến viêm gan và xơ gan

I. 7 nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ phát triển theo cấp độ tăng dần từ cấp độ 1, cấp 2 đến cấp độ 3. Nếu không ngăn chặn sự gia tăng các mô mỡ trong gan, nguy cơ viêm gan và xơ gan là không thể tránh khỏi.

Và để kiểm soát chặt chẽ vấn đề này, chúng ta cần phải biết nguyên nhân gan nhiễm mỡ là gì? Bởi vì chỉ khi tìm ra nguồn gốc sinh ra mỡ thừa, bạn mới có thể loại bỏ tận gốc bệnh gan nhiễm mỡ.

1. Béo phì

Béo phì là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Kết quả một cuộc điều tra đăng trên NCBI (website của Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia – Đơn vị trực thuộc Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ) chỉ ra 30 – 90% người trưởng thành bị béo phì mắc bệnh gan nhiễm mỡ và trẻ em béo phì cũng không nằm ngoài nguy cơ nhiễm mỡ gan.

Một điều cần đặc biệt lưu ý là ngay cả khi cân nặng hoàn toàn bình thường, bạn vẫn có thể bị gan nhiễm mỡ nếu vùng eo có quá nhiều mỡ thừa (vòng eo nam vượt quá 99-101cm; vòng eo nữ vượt quá 86-89 cm được gọi là béo phì cục bộ). Vì vậy, duy trì được thân hình cân đối đều cả 3 vòng là điều vô cùng tuyệt vời không chỉ dành riêng cho thẩm mỹ bên ngoài mà cả sức khỏe của lá gan.

2. Giảm cân quá mức

Chắc hẳn bạn sẽ cảm thấy mâu thuẫn khi đọc đến đây bởi trong khi béo phì mới là nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ thì tại sao giảm cân cũng có thể khiến chúng ta mang căn bệnh này trong người? Việc giảm cân quá mức vì sao bị gan nhiễm mỡ được giải thích bởi 3 lý do:

• Cơ thể bị “bỏ đói” nhiều ngày sẽ bị giảm lượng đường cần thiết trong máu, buộc cơ phải phân giải mỡ để cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống. Việc mỡ phân giải nhiều làm tăng lượng Acid béo trong máu khiến gan tích mỡ.
• Chế độ ăn uống nghèo nàn không đủ cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể, đặc biệt là những chất có vai trò chuyển hóa chất béo như protein, vitamin, muối vô cơ… khiến mỡ xấu tích tụ lại ở hầu hết các cơ quan nội tạng, nhiều nhất là gan vì gan là kho dự trữ cũng là trạm chuyển hóa năng lượng của cơ thể.

Do đó, nếu đang giảm cân, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn thực đơn giảm cân hợp lý và kế hoạch giảm cân an toàn. Tuyệt đối không được nhịn ăn để giảm cân hoặc giảm cân cấp tốc bởi hành động này của bạn chính là đang chống lại “sự sống” tự nhiên của cơ thể.

3. Bia rượu

Uống nhiều bia, rượu là nguyên nhân tiếp theo dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Chất cồn trong bia rượu là giảm phân giải mỡ xấu và tăng tích lũy mỡ thừa làm mỡ bị ứ lại trong gan.

Uống nhiều bia rượu là nguyên nhân chính gây mỡ gan

Đồng thời, rượu bia làm giảm hoạt tính hoặc ức chế men phân giải các Lipoprotein trong máu gây ra tình trạng rối loạn chuyển hóa Lipid máu, khiến gan nhiễm mỡ. Trường hợp gan nhiễm mỡ do nghiện bia rượu có thể phục hồi nhưng nếu tiếp tục uống nhiều bia với lượng lớn mỗi ngày, rượu sẽ dẫn tới viêm gan do rượu bia và xơ gan.

Theo Chuyên gia CKII Trần Ánh Tuyết – Phòng khám đa khoa quốc tế Yersin cho biết: Các khảo sát ghi nhận ở 90% người khỏe mạnh dùng rượu bia nhiều, trên 60g chất cồn mỗi ngày (có trong khoảng 6 cốc bia hơi mỗi cốc 330ml; 6 ly rượu mạnh mỗi ly 30ml; 6 ly rượu vang mỗi ly 100ml) đều bị gan nhiễm mỡ. Trong khi đó, một báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới năm 2018 công bố: Trung bình mỗi người Việt Nam trên 1 tuổi tiêu thụ khoảng 8.3 lít cồn/ 1 năm. Từ những số liệu này cho thấy: Nguyên nhân gan nhiễm mỡ do rượu, bia tại Việt Nam chiếm tỉ lệ cao nhất.

4. Mắc bệnh tiểu đường

Những người bị tiểu đường Type II là đối tượng rất dễ mắc bệnh gan nhiễm mỡ bởi sự rối loạn chuyển hóa về chất béo. Điều này gây ra tình trạng thiếu hụt Insulin, làm cho Glucose không thể đi vào các mô trong cơ thể dẫn đến thiếu năng lượng để duy trì hoạt động của các tế bào.

Lúc này, cơ thể buộc phải bù đắp năng lượng bằng cách tăng cường phân giải Lipid ở các cơ thành acid béo, đồng thời Carbohydrate trong gan cũng biến đổi thành acid béo tự do làm nồng độ acid béo cả trong máu và gan tăng cao. Trước sự gia tăng acid béo đột ngột như vậy, gan không kịp chuyển hóa và đào thải gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.

5.Tăng mỡ máu

Gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ đều là hệ quả của sự rối loạn chuyển hóa, thế nên 2 hiện tượng này thường sẽ xảy ra đồng thời với nhau. Giải thích một cách cụ thể hơn thì gan là nơi tiếp nhận và chuyển hóa Lipid trong máu, nếu hàm lượng mỡ trong máu quá nhiều sẽ khiến gan bị quá tải và không kịp xử lý làm đọng lại mỡ dư trong tế bào gan.

Và với mỗi 2 phút, toàn bộ máu trong cơ thể lại di chuyển qua gan một lần, nên việc gan nhiễm mỡ do tăng mỡ máu là điều dễ hiểu. Đây là lý do giải thích vì sao tăng mỡ máu lại là nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ.

6. Thiếu chất dinh dưỡng

Cơ thể của những người gầy gò, ốm yếu, suy dinh dưỡng hay ăn uống không hợp lý sẽ bị thiếu một số chất cần thiết để thanh lọc bớt mỡ. Hơn nữa, khi cơ thể không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất sẽ khiến lượng đường trong máu giảm xuống, không đủ để tạo năng lượng.

Người gầy hoặc thiếu dinh dưỡng cũng không tránh khỏi nguy cơ gan nhiễm mỡ

Khi đó, cơ thể sẽ tự điều chỉnh khả năng tăng hấp thu mỡ để phân giải thành năng lượng. Nếu lúc này, bạn lười vận động, mỡ sẽ tích tụ mà không được phân giải, axit béo đi vào máu nhiều, vượt quá mức cho phép sẽ gây ra gan nhiễm mỡ.

7. Tác dụng phụ của thuốc

Sử dụng một số loại thuốc đặc trị các bệnh mạn tính như ung thư, rối loạn nhịp tim, rối loạn lưỡng cực, đau nửa đầu bao gồm: Methotrexate, Tamoxifen, Amiodarone và Axit Valproic có thể gây ra tác dụng phụ làm ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp Protein và chuyển hóa của Lipoprotein khiến gan bị nhiễm mỡ.

Ngoài 7 nguyên nhân chính kể trên, những người có tiền sử gia đình gan nhiễm mỡ, bị hội chứng buồng trứng đa nang, đang mang thai hoặc tiền sử viêm như viêm gan C… cũng có nguy cơ gan nhiễm mỡ.

Chính vì gan nhiễm mỡ do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, nên cần phải đến bệnh viện chuyên khoa thăm khám để được bác sĩ xác định tại sao gan nhiễm mỡ và tư vấn cách chữa gan nhiễm mỡ phù hợp nhất.

II. Cách phòng bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả

Nguyên nhân khiến cho gan bị tích mỡ liên quan nhiều đến lối sống và cách ăn uống của mỗi người. Do đó, để bảo vệ lá gan luôn khỏe mạnh và không chút mỡ thừa, chúng ta hãy bắt đầu từ việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh:

1. Duy trì cân nặng hợp lý

Gầy quá hay mập quá đều khiến gan dễ nhiễm mỡ, thế nên bạn phải cố gắng duy trì cân nặng hợp lý. Nếu bị suy dinh dưỡng thì cần tăng cân, còn nếu béo phì thì cần giảm cân để kiểm soát lượng mỡ cần thiết trong cơ thể.

2. Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Thừa hay thiếu dưỡng chất đều làm rối loạn quá trình chuyển hóa năng lượng của cơ thể. Bởi vậy, chúng ta cần một chế độ ăn uống hợp lý để cân đối hàm lượng các chất dinh dưỡng, đảm bảo hoạt động phân giải và chuyển hóa mỡ của gan.

Một khẩu phần ăn uống tốt cho gan cần tăng cường rau xanh, hoa quả, các loại hạt và tránh thực phẩm nhiều đường, nhiều tinh bột, nhiều dầu mỡ. Bên cạnh đó, bạn nên bổ sung các loại thức ăn giàu Omega 3 và thay dầu thông thường bằng dầu thực vật để chiên xào đồ ăn. Chế độ ăn uống này sẽ giúp giảm Cholesterol và mỡ xấu giúp phòng ngừa béo phì và mỡ gan.

3. Tập luyện thể dục thể thao đều đặn

Tập luyện thể dục thể thao không chỉ giúp đốt cháy mỡ thừa trong cơ thể mà còn kích thích lưu thông máu và tăng cường sức đề kháng. Đều đặn chạy bộ, đạp xe, chơi cầu lông…mỗi sáng vừa tránh được bệnh gan nhiễm mỡ vừa cải thiện sức khỏe toàn thân. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị: Mỗi người nên tập thể dục ít nhất 5 lần 1 tuần và mỗi lần khoảng 30 phút.

Tập thể dục thể thao điều độ giảm nguy cơ mỡ gan

4. Hạn chế tối đa rượu bia

Không có giới hạn an toàn trong việc uống rượu bia, thế nên có thể bỏ được hoàn toàn thứ chất kích thích này là điều tuyệt vời nhất dành cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu chưa thể ngay lập tức “rời xa” nước uống có cồn này thì hãy cố gắng tiết giảm xuống mức thấp nhất có thể.

Theo The Dietary Guidelines for Americans: Phụ nữ chỉ nên uống tối đa 1 ly rượu mỗi ngày và nam giới là 2 ly mỗi ngày. Riêng đối với người đã hoặc đang có dấu hiệu gan nhiễm mỡ hay bất kỳ bệnh lý nào thì quyết tâm “cai rượu” vẫn được khuyến khích đặt lên hàng đầu.

5. Theo dõi lượng mỡ máu và đường huyết

Để kiểm soát lượng Cholesterol trong máu phòng bệnh mỡ máu và lượng đường huyết phòng bệnh tiểu đường (2 bệnh lý gây gan nhiễm mỡ) không có cách nào tốt hơn là đến bệnh viện kiểm tra sức khỏe định kỳ. Cùng với đó là giữ thói quen tập luyện thể chất và chế độ ăn uống lành mạnh để đảm bảo đường huyết, mỡ máu luôn ở mức ổn định.

6. Chủ động kiểm soát tế bào Kupffer

Về mặt cơ chế sinh bệnh, gan nhiễm mỡ là do tế bào Kupffer (Kupffer là tế bào đầu tiên ở gan tiếp xúc với vi khuẩn và độc tố) bị kích thích quá mức làm gián đoạn quá trình oxy hóa acid béo, tăng tích lũy và giảm phân giải chất béo. Tình trạng này kéo dài dẫn đến ứ đọng nhiều chất béo và Glycogen ở gan gây mỡ hóa tế bào gan, khiến cho gan ngày càng suy yếu và tăng biến chứng viêm gan, xơ gan.

Vì thế cho nên, một trong những cách phòng tránh gan nhiễm mỡ quan trọng mà bạn cần lưu tâm đó là chủ động kiểm soát tế bào Kupffer. Cùng với việc thực hiện hiện lối sống khoa học, ít rượu bia và nói không với thực phẩm “bẩn”, bạn có thể bổ sung thêm sản phẩm chiết xuất từ tinh chất tự nhiên như HEWEL.

HEWEL chứa tinh chất Wasabia Japonica (nguồn gốc Nhật Bản) và S.Marianum (nguồn gốc Địa Trung Hải và Đông Âu) – Là sự kết hợp hoàn hảo mà như TTND Lê Văn Điềm (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh) chia sẻ: Dưới góc độ sinh học phân tử, S. Marianum kết hợp cùng Wasabia Japonica giúp kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer, làm hạn chế hình thành các chất gây viêm như Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β… Do đó, bộ đôi dưỡng chất này giúp cải thiện tình trạng tổn thương tế bào gan, tăng cường giải độc gan, hạ men gan, giảm viêm gan, gan nhiễm mỡ và phòng ngừa xơ hóa hiệu quả.

Để hiểu rõ tác dụng và cách dùng HEWEL, bạn có thể liên hệ đến Hotline (miễn cước) 1800 556 889 để được Chuyên viên y khoa tư vấn kỹ lưỡng.

Việc phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ hoàn toàn nằm trong khả năng của chúng ta. Vậy thì tại sao mỗi người không tự bảo vệ lá gan của chính mình bằng cách chặn đứng nguyên nhân bệnh gan nhiễm mỡ với kế hoạch ăn uống, nghỉ ngơi và sinh hoạt khoa học ngay từ hôm nay.

Linh Chi