Top 8 cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ, giúp ngăn bệnh tiến triển

Gan nhiễm mỡ nếu không kịp thời điều trị có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan. Bệnh lý này thường rất khó phát hiện và việc điều trị cũng rất khó khăn khi tiến triển nghiêm trọng. Do đó, phòng tránh gan nhiễm mỡ là hết sức cần thiết. Bạn có thể tham khảo những cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ dưới đây để hạn chế nguy cơ mắc bệnh.

Gan nhiễm mỡ là bệnh gì?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ trong tế bào gan khiến lượng mỡ chiếm hơn 5% trọng lượng gan. Theo số liệu được công bố vào tháng 10/2019 của Bệnh viện Y Dược TP.HCM, khoảng 30 triệu người Việt Nam bị gan nhiễm mỡ.

Bệnh lý này có thể làm tổn thương tế bào gan, biến chứng thành xơ gan và ung thư gan nên phải có cách phòng tránh gan nhiễm mỡ từ sớm. Dựa theo nguyên nhân gây bệnh, gan nhiễm mỡ gồm 2 loại là gan nhiễm mỡ do rượu và gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD):

1. Gan nhiễm mỡ do rượu

Chất cồn trong rượu bia chính là nguyên nhân làm tăng lượng triglyceride, do cơ chế tăng cường huy động acid béo từ các mô mỡ đến gan thúc đẩy quá trình tạo ra este acid béo, làm tăng lượng triglyceride.

Ngoài ra, chất cồn còn kích thích tế bào Kupffer – một đại thực bào nằm ở xoang gan có nhiệm vụ thực hiện các phản ứng miễn dịch, hạn chế quá trình oxy hóa acid béo, làm giảm hiệu quả thải mỡ ở gan và gây mỡ hóa tế bào gan. Nếu bị tác động quá mức, tế bào Kupffer còn phóng thích ra TNF-α là một trong những yếu tố gây mỡ hóa tế bào gan.

2. Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)

Ngoài rượu bia, những nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ là thừa cân béo phì, kháng insulin, hàm lượng chất béo hoặc đường trong máu cao,… Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa chất béo bão hòa, đường, đường bột, có thể làm tăng tích tụ mỡ ở gan. Theo tạp chí American Journal of Clinical Nutrition, những người ăn thừa 1000 calo thức ăn có đường trong vòng 3 tuần có thể tăng đến 27% lượng mỡ tại gan.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng diễn ra phổ biến và có thể biến chứng thành xơ gan, ung thư gan

Bệnh gan nhiễm mỡ có khó điều trị không?

Bệnh gan nhiễm mỡ có thể được kiểm soát và điều trị. Tuy nhiên, hiệu quả còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cấp độ và thời gian mắc bệnh, nguyên nhân gây bệnh, mức độ tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống của người bệnh,…

Nếu phát hiện bệnh từ sớm, khả năng điều trị khỏi sẽ cao hơn. Tuy nhiên, nếu tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn thì lúc này, tế bào gan đã bị tổn thương và viêm, đồng thời làm hình thành những mảng xơ ở gan, khiến cho việc phục hồi trở nên khó khăn hơn.

Do đó, người bệnh gan nhiễm mỡ cần phải tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ điều trị. Mỗi người cũng nên kiểm tra sức khỏe định kỳ và thực hiện những biện pháp phòng ngừa gan nhiễm mỡ từ sớm.

Hướng dẫn cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ hiệu quả

1. Hạn chế bia rượu

Bia rượu là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến gan nhiễm mỡ nên bạn cần hạn chế tối đa lượng bia rượu nạp vào cơ thể. Theo khuyến cáo, lượng bia rượu sử dụng tối đa đối với nam là 2 đơn vị cồn/ngày và đối với nữ là 1 đơn vị cồn/ngày.

Cụ thể, 1 đơn vị cồn có thể tương đương với khoảng 1 lon bia 330ml (5%), 100ml rượu vang (13,5%) hoặc 30ml rượu mạnh (40%).

2. Duy trì cân nặng hợp lý

Một trong những cách ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả là kiểm soát cân nặng của cơ thể, bởi thừa cân và đái tháo đường chính là những bệnh lý liên quan chặt chẽ đến gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Theo ước tính, đến 90% tỷ lệ người mắc NAFLD là do béo phì gây ra.

Giảm 10% trọng lượng cơ thể trong trường hợp thừa cân có thể mang đến tác động tích cực đối với gan (Theo Đại học Tiêu hóa Hoa Kỳ). Bạn nên xây dựng một chế độ ăn giàu rau củ, quả hạch, ngũ cốc, các loại chất béo lành mạnh,… để hỗ trợ duy trì cân nặng hợp lý cho cơ thể. Liên hệ với các trung tâm dinh dưỡng uy tín như Nutrihome để được tư vấn kế hoạch giảm cân hiệu quả.

3. Giảm mỡ trong chế độ ăn

Theo khuyến cáo, lượng chất béo cần thiết ở mức 30gr mỗi ngày. Đối với những người bị gan nhiễm mỡ, lượng chất béo khuyến cáo là 15 – 30gr.

Các loại thức ăn chiên xào hay thịt mỡ chính là nguyên nhân làm tăng cholesterol, khiến mỡ tích tụ ở gan. Bạn nên hạn chế những loại thịt đóng hộp vì hàm lượng chất béo bão hòa trong những loại thực phẩm này cũng rất cao.

Việc chiên thực phẩm với nhiệt độ cao cũng gây hại cho gan, bởi những loại thực phẩm chứa carbohydrate nếu được nấu trong nhiệt độ trên 200°C có thể sản sinh ra acrylamide, một hợp chất có hại cho cơ thể.

Thay vào đó, bạn nên sử dụng những loại thức ăn chứa acid béo omega-3 lành mạnh như cá hồi, cá thu, cá ngừ, dầu oliu, dầu vừng, hạnh nhân, quả bơ,… để phòng tránh gan nhiễm mỡ hiệu quả hơn.(1)

Bổ sung những loại chất béo lành mạnh omega-3 mang đến nhiều lợi ích cho gan

4. Giảm đường

Lượng đường nạp vào cơ thể mỗi ngày chỉ nên ở mức dưới 25gr, bởi lượng đường dư thừa không được gan chuyển hóa hoàn toàn sẽ tích tụ tại gan dưới dạng chất béo. Bạn nên hạn chế những loại đồ ăn chứa đường fructose như bánh, kẹo, mứt, nước ngọt,… để hạn chế sự hình thành enzym tạo chất béo tại gan.

5. Bổ sung chất chống oxy hóa

Chất chống oxy hóa đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ gan khỏi những gốc tự do gây hại. Một trong những cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ hiệu quả chính là bổ sung chất chống oxy hóa, hỗ trợ kháng viêm và giải độc gan thông qua những loại thực phẩm dễ tìm trong bữa ăn hàng ngày như:

• • Hành tỏi: hàm lượng sulphur và chlorophyll cao giúp ngăn ngừa gốc tự do và hỗ trợ lọc các chất độc ở gan như thủy ngân, phụ gia thực phẩm,…

• • Bí ngô: vitamin C và carotenoid trong bí ngô có tác dụng giúp chống oxy hóa hiệu quả.

• • Cà chua: với thành phần vitamin A, C và K giúp giảm viêm, hạn chế sự phát triển thành xơ gan.

• • Bưởi, cam, chanh: đây là những loại quả giàu vitamin C, chất chống oxy hóa và kháng viêm hiệu quả. Ngoài ra, trong bưởi còn có naringin giúp làm giảm tác hại của bia rượu và giảm chất béo ở gan.

• • Táo: thành phần acid D-glucaric có tác dụng hỗ trợ đào thải chất béo ở gan.

• • Chuối: đây là loại quả giàu dưỡng chất với thành phần kali, magie, canxi, vitamin A, C, B6 giúp hạn chế NAFLD.

Vitamin C trong cam, chanh, bưởi là chất chống oxy hóa hiệu quả có lợi cho gan

6. Uống cà phê

Cà phê có thể giúp hạn chế tình trạng tích tụ chất béo ở gan, hỗ trợ phòng ngừa gan nhiễm mỡ. Đây cũng là loại nước uống chống oxy hóa, làm giảm viêm hiệu quả và giúp hạn chế nguy cơ các bệnh gan mạn tính phát triển thành xơ gan, ung thư gan. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc uống cà phê có liên quan đến tỷ lệ mắc phải NAFLD thấp hơn.

Cafein trong cà phê có thể gây hại đến cơ thể nên bạn cần lưu ý liều lượng phù hợp để uống mỗi ngày. Những người bị các bệnh về gan nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

7. Tập thể dục phòng ngừa gan nhiễm mỡ

Tập thể dục là một cách phòng tránh gan nhiễm mỡ hiệu quả mà bạn không thể bỏ qua. Theo Hiệp hội Nghiên cứu Bệnh gan Hoa Kỳ, việc tập thể dục sẽ giúp giảm cân một cách an toàn và bền vững. Đây cũng là phương pháp giúp kích thích sản sinh glutathione, một chất hỗ trợ quá trình giải độc gan.

Hãy luyện tập thể dục đều đặn 30 phút mỗi ngày với những bài tập có cường độ phù hợp với cơ thể như chạy bộ, tennis, bơi lội, aerobics,… Để việc luyện tập đạt hiệu quả, bạn nên tập với cường độ thấp trong thời gian đầu rồi tăng dần.

8. Bổ sung dưỡng chất từ thiên nhiên

Tế bào Kupffer khi hoạt động quá mức không chỉ tiết ra chất gây mỡ hóa tế bào gan mà còn phóng thích ra những chất gây viêm Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β. Đây là tác nhân khiến gan bị tổn thương, hủy hoại tế bào gan và làm rối loạn quá trình chuyển hóa chất béo.

Việc chủ động bổ sung những dưỡng chất từ thiên nhiên giúp bảo vệ gan cũng là một cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ đơn giản mà hiệu quả. Mới đây, nhờ ứng dụng thành tựu của ngành sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu và phát hiện bộ đôi tinh chất S. Marianum và Wasabia (trong sản phẩm Hewel) có tác dụng vượt trội trong việc kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer, làm giảm các chất gây viêm, từ đó hỗ trợ hạn chế quá trình mỡ hóa tế bào gan, phòng ngừa gan nhiễm mỡ hiệu quả.

Bên cạnh đó, sử dụng đều đặn 2 viên Hewel mỗi ngày còn giúp hỗ trợ giải độc gan, hạn chế các tác nhân và yếu tố gây viêm làm tổn thương tế bào gan, làm chậm sự phát triển của các bệnh lý mạn tính ở gan thành xơ gan, ung thư gan.

Hewel cung cấp những dưỡng chất thiên nhiên bảo vệ gan khỏi những tác nhân gây hại và hỗ trợ giải độc gan

Những lưu ý khi ngăn ngừa gan nhiễm mỡ

Ngoài thực hiện những phương pháp ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ, bạn cũng cần lưu ý những điều sau để bảo vệ sức khỏe của gan:

• • Chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt bạn cần hạn chế tác nhân hàng đầu dẫn đến gan nhiễm mỡ là bia rượu.

• • Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để nắm được tình trạng mỡ trong máu và trong gan, đường huyết.

• • Dùng thuốc điều trị bệnh phải theo chỉ định của bác sĩ, tránh tình trạng tự ý mua thuốc sử dụng tại nhà và dùng quá liều khiến gan bị nhiễm độc.

• • Người mắc các bệnh lý khác về thận, tiểu đường, huyết áp,… nên chú ý kiểm tra gan thường xuyên để phòng tránh biến chứng.

• • Tiêm phòng viêm gan siêu vi đúng và đủ để ngăn ngừa những bệnh lý ở gan do virus.

Trên đây là những cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ mà bạn nên thực hiện đều đặn. Đừng quên bổ sung dưỡng chất bảo vệ gan, thường xuyên quan sát những triệu chứng lạ của cơ thể cũng như thăm khám sức khỏe định kỳ. Bởi những việc này có giá trị quan trọng trong việc hạn chế những tác nhân gây hại, phát hiện kịp thời những bệnh lý ở gan và bảo vệ sức khỏe của lá gan tốt hơn.