Gan nhiễm mỡ độ 4 có hay không? Nguy hiểm thế nào?

Có hay không gan nhiễm mỡ độ 4?

Người bình thường, mỡ trong gan ở mức 2-4% trọng lượng gan, tuy nhiên tỷ lệ này vượt ngưỡng 5% thì được xem là gan nhiễm mỡ. Theo y học hiện đại, gan nhiễm mỡ được chia thành 3 giai đoạn khác nhau:

• Gan nhiễm mỡ độ 1 (mức độ nhẹ): Lúc này tỷ lệ mỡ tích tụ trong gan chiếm 5-10% trọng lượng gan. Đây được xem là giai đoạn nhẹ nhất, không nguy hiểm và thường không có biểu hiện lâm sàng.(2)

• Gan nhiễm mỡ độ 2 (mức độ vừa): Giai đoạn này bệnh nâng lên mức nguy hiểm cao hơn. Lúc này tỷ lệ mỡ đạt ngưỡng 10-20% trọng lượng gan, các mô gan bị tổn thương, chức năng gan bị suy giảm, vì vậy người bệnh có các triệu chứng như chán ăn, khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn…

• Gan nhiễm mỡ độ 3 (mức độ nặng): Đây là giai đoạn bệnh nặng, khi tỷ lệ mỡ trong gan đã vượt quá 30% trọng lượng gan. Gan bị viêm và tổn thương nặng nề. Người bệnh có các triệu chứng bệnh rõ ràng với những cơn đau tại hạ sườn bên phải, vàng da, vàng mắt, nổi mạch, sụt cân.

Hiệp hội nghiên cứu bệnh gan của Mỹ (AASLD) phân loại bệnh học gan nhiễm mỡ độ 4, để chỉ tình trạng diễn tiến nặng, gồm những biến chứng xơ gan, ung thư gan. Nếu như giai đoạn 1 và 2 các triệu chứng bệnh chưa rõ ràng, và bệnh ở mức độ chưa nguy hiểm thì giai đoạn 3 triệu chứng rõ ràng. Lúc này, tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng, và có thể biến chứng gia tăng. Biến chứng có thể được xem là giai đoạn gan nhiễm mỡ độ 4. Ở giai đoạn này, người bệnh buộc phải sống chung với bệnh, việc điều trị chỉ giúp kiểm soát mỡ trong gan, kéo dài sự sống, hạn chế tổn thương thêm nữa.

Gan nhiễm mỡ độ 4 là mức độ khi tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng và bắt đầu có biến chứng nguy hiểm

Nguyên nhân gan nhiễm mỡ độ 4

Nguyên nhân của gan nhiễm mỡ độ 4 cũng như các giai đoạn gan nhiễm mỡ nói chung thường do những nguyên nhân sau đây:

• Uống nhiều rượu bia: Việc sử dụng rượu bia quá nhiều là một nguyên nhân gây hại, làm suy yếu chức năng gan. Bởi chất cồn trong rượu bia khiến tế bào Kupffer (tồn tại ở xoang gan) bị gián đoạn quá trình oxy hóa acid béo, làm tăng tích lũy và giảm ly giải chất béo, gây mỡ hóa tế bào gan. Đồng thời, chúng còn thúc đẩy chuyển dịch các độc tố, vi khuẩn từ ruột vào gan, khiến những người nghiện rượu bia dễ bị nhiễm độc. Các độc tố này làm tế bào Kupffer bị kích hoạt quá mức sản xuất các chất gây viêm, gây hoại tử tế bào gan.

• Chế độ dinh dưỡng mất cân bằng: chế độ dinh dưỡng mất cân đối, ăn nhiều bột đường, chất béo, hay sử dụng thức ăn nhanh, đồ chiên rán chính là gánh nặng cho gan do đây là nhóm thực phẩm giàu năng lượng nhưng lại khó chuyển hóa, nên gan phải làm việc cật lực. Hơn nữa, ăn uống dư thừa sẽ không chuyển hóa hết năng lượng và lâu ngày sẽ tích tụ trong gan dưới dạng mỡ.

• Sử dụng các thực phẩm chứa chất bảo quản, hóa chất, tồn dư của thuốc bảo vệ thực vật… những hóa chất có hại trong thực phẩm này sẽ làm cho gan phải hoạt động liên tục để thải độc. Điều này làm gan rơi vào tình trạng quá tải và tổn thương.

• Béo phì: Đây là đối tượng nguy cơ cao bị gan nhiễm mỡ. Các số lượng thống kê cho thấy, có khoảng hơn 70% người bị gan nhiễm mỡ không do rượu bia có liên quan đến béo phì. Nguyên nhân những người thừa cân, béo phì ngoài yếu tố rối loạn chuyển hóa thì thường có thói quen ăn nhiều gây thừa chất, đặc biệt là chất béo.

• Mắc các bệnh lý khác không kiểm soát được như: tiểu đường, máu nhiễm mỡ… Đây là bệnh có tính chất 2 chiều, mỡ máu cao, rối loạn chuyển hóa chất béo từ bệnh tiểu đường khiến chất béo tích tụ nhiều hơn trong gan.

• Gan nhiễm mỡ độ 1, 2, 3 do không phát hiện và kiểm soát bệnh ở các giai đoạn trước khiến bệnh diễn tiến thành biến chứng nguy hiểm.

Ăn thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ sẽ gây áp lực cho gan

Triệu chứng của gan nhiễm mỡ độ 4

Gan nhiễm mỡ nặng thường có những biểu hiện rõ ràng như: (1)

• Cơ thể mệt mỏi nhiều
• Sụt cân nhanh
• Đau âm ỉ hay đau nhói ở hạ sườn bên phải
• Nếu bệnh đã biến chứng thành xơ gan sẽ có các biểu hiện sau:
• Ngứa râm ran
• Da và mắt bị vàng
• Phù cẳng chân, bàn chân, mắt cá chân hoặc chướng bụng

Gan nhiễm mỡ độ 4 có chữa được không?

Gan nhiễm mỡ độ 4 là giai đoạn có những biến chứng nguy hiểm, tế bào gan bị tổn thương, chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng. Nếu bệnh đã biến chứng thành xơ gan, gan bị tổn thương xơ hóa không thể phục hồi, chúng sẽ trở thành mô sẹo vĩnh viễn, thậm chí xơ gan do gan nhiễm mỡ có thể nguy hiểm đến tính mạng, tỷ lệ tử vong chiếm 85% trong vòng 5 năm. Việc điều trị chỉ chủ yếu kiểm soát tế bào gan không bị tổn thương thêm, kéo dài sự sống chứ không thể chữa trị khỏi hoàn toàn. Giải pháp cuối cùng là ghép gan.

1. Có thể điều trị gan nhiễm mỡ độ 4

Chưa có thuốc đặc trị cho gan nhiễm mỡ, hiện chỉ có thuốc điều trị các yếu tố nguy cơ liên quan như: béo phì, tiểu đường, huyết áp cao, rối loạn lipid máu… hoặc các biến chứng cụ thể. Việc điều trị phải theo phác đồ của bác sĩ.

Bên cạnh sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, khi bệnh đã tạm ổn định, cần kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt giúp cải thiện và phòng ngừa tình trạng bệnh xấu hơn. Người bệnh cần xây dựng và điều chỉnh lối sống lành mạnh sau:

• Chế độ ăn lành mạnh: Cần duy trì chế độ ăn uống cân bằng với 4 nhóm dưỡng chất thiết yếu: tinh bột, đạm, béo, vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, chú ý tăng cường rau xanh và trái cây tươi, mỗi ngày nên ăn 300g rau xanh và 200g trái cây hoặc theo sự hướng dẫn của bác sĩ dành cho người bị xơ gan, ung thư gan. Ăn nhiều cá, hạn chế thịt, mỡ động vật, nội tạng động vật, gia vị cay nóng, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp.

• Thường xuyên vận động nếu được: Theo các chuyên gia Gan mật, sự kết hợp các loại hình thể dục có tác động tích cực đến chức năng gan. Việc luyện tập thường xuyên và đều đặn giúp khí huyết lưu thông, đốt cháy calo và giúp tinh thần sảng khoái, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Thông qua việc nâng cao hiệu quả lưu thông máu, cơ thể khỏe hơn, và quá trình tập luyện sẽ làm giảm tổng lượng mỡ cho cơ thể, vì vậy số lượng mỡ trong gan cũng sẽ được giảm đi, giúp hạn chế tình trạng bệnh nặng hơn.

• Tuyệt đối không sử dụng bia rượu: Để tránh gan bị tổn thương nặng nề hơn thì cần từ bỏ rượu bia, các chất kích thích. Việc đào thải các chất độc hại từ rượu bia sẽ tạo gánh nặng rất lớn cho lá gan.

• Giảm cân, duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân, béo phì là một nguyên nhân khiến tình trạng mỡ tích tụ vượt ngưỡng cho phép. Vì vậy, giảm cân, duy trì cân nặng ở mức bình thường là điều nên làm với người gan nhiễm mỡ độ 4. Chỉ số khối cơ thể (BMI) nên duy trì ở mức 18,5-24,9. Để làm được điều này cần duy trì chế độ ăn uống và tập luyện khoa học.

• Ngoài ra, người bị gan nhiễm mỡ cần từ bỏ các thói quen xấu như: thức khuya, hút thuốc, uống các nước chứa gas, cồn… làm tổn hại đến gan.

Gan nhiễm mỡ độ 4 là giai đoạn bệnh nặng với những biến chứng vô cùng nguy hiểm. Vì vậy, bên cạnh tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ thì trước đó người bệnh nên có biện pháp phòng ngừa, và kiểm soát bệnh từ sớm. Ngoài chế độ dinh dưỡng khoa học, thường xuyên vận động, lựa chọn thực phẩm cẩn thận thì cần chủ độc chống độc bảo vệ gan từ sớm bằng các tinh chất thiên nhiên đã được kiểm chứng khoa học, an toàn và hiệu quả cho người dùng.