8 Thông tin thú vị về gan nhiễm mỡ mà bạn cần nên biết

Gan nhiễm mỡ là bệnh lý phổ biến mà nguyên nhân chính là do ảnh hưởng bởi lối sống hiện đại (ăn thức ăn nhanh, thức khuya, ít vận động…). Bệnh diễn tiến nặng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bên cạnh việc phòng ngừa và điều trị hiệu quả thì những thông tin về bệnh gan nhiễm mỡ sau đây cũng giúp bạn “sáng tỏ” hơn về căn bệnh này.

1. Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ bất thường trong gan, vượt quá 5% trọng lượng của gan. Tùy thuộc vào lượng mỡ dư thừa tại gan nhiều hay ít mà xác định mức độ của bệnh. Nếu không được phát hiện và có biện pháp cải thiện sớm bệnh gan nhiễm mỡ có thể gây tổn thương gan dẫn đến viêm gan và nhiều bệnh lý về gan nguy hiểm khác.

2. Số người nhiễm gan nhiễm mỡ ngày càng tăng

Số người bệnh gan nhiễm mỡ ngày càng tăng trên thế giới, tỉ lệ gan nhiễm mỡ trung bình trên thế giới chiếm 2,4 - 24% dân số. Theo một thống kê của Mỹ, khoảng từ 80-100 triệu người dân Mỹ đang mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Theo Hiệp hội nghiên cứu bệnh gan Hoa Kỳ (AASLD), gan nhiễm mỡ là bệnh lý hàng đầu trong số bệnh gan mạn tính hiện nay.(1)

Tại Việt Nam, theo các điều tra dịch tễ không đầy đủ, ước tính có khoảng từ 20 – 30% dân số mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Bệnh gan nhiễm mỡ trở thành vấn đề đáng báo động của toàn cầu, bệnh không chỉ gặp ở người trưởng thành, mà xuất hiện cả ởtrẻ nhỏ. Các chuyên gia lý giải là do điều kiện sống được cải thiện, ăn uống dư thừa, đặc biệt là chất béo, ăn thức ăn nhanh, thói quen ít vận động khiến cho tỷ lệ người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không ngừng gia tăng. Những đứa trẻ thừa cân, béo phì cũng có nguy cơ cao mắc bệnh gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ được xem là căn bệnh thời đại với số người mắc đáng báo động

3. Bệnh gan nhiễm mỡ thường diễn tiến âm thầm và ít có triệu chứng

Đa số bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ giai đoạn đầu thường không có triệu chứng và bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn khi chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng nên việc chữa trị cũng trở nên khó khăn và khó hồi phục. Bệnh thường vô tình được phát hiện khi thăm khám tổng quát hoặc tầm soát một bệnh khác.

Vì vậy, bên cạnh theo dõi tình trạng sức khỏe hàng ngày thì nên khám bệnh định kỳ là cách giúp phát hiện và điều trị tích cực từ sớm. Hoặc khi thấy cơ thể có triệu chứng bất thường thì cần thăm khám ngay. Khi có dấu hiệu nghi ngờ trên siêu âm, các bác sĩ sẽ cho xét nghiệm máu để xem gan có bị viêm hay không. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định sinh thiết gan (giải phẫu bệnh) để tìm bệnh. Nếu bị gan nhiễm mỡ giai đoạn nhẹ, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh cách cải thiện mà chưa cần dùng thuốc điều trị.

4. Gan nhiễm mỡ dễ biến chứng thành xơ gan

Trong số những người viêm gan nhiễm mỡ có đến 20% chuyển biến sang xơ gan sau này. Tỉ lệ này là không nhỏ. Một khi tiến triển thành xơ gan thì phải đặt vấn đề ghép gan. Số tiền ghép gan lên đến con số hàng tỷ đồng và có thể gặp rủi ro trong quá trình phẫu thuật, hoặc phản ứng thải ghép sau đó .

5. Gan nhiễm mỡ chưa có thuốc đặc trị

Đây là thông tin về gan nhiễm mỡ mà nhiều người còn đang mù mờ. Hiện nay không có thuốc điều trị đặc hiệu gan nhiễm mỡ mà chỉ giúp hỗ trợ kiểm soát bệnh. Như gan nhiễm mỡ hay gặp ở những người có hội chứng rối loạn chuyển hóa, bệnh nhân bị tăng đường huyết, tăng huyết áp, thừa cân béo phì, giảm HDL cholesterol, tăng triglyceride máu… thì chuyên gia sẽ hỗ trợ cải thiện những bệnh này và hướng dẫn bệnh nhân ăn uống sinh hoạt. Ngoài ra những người mắc các bệnh lý suy tuyến yên, tuyến giáp, stress, tuổi cao hoặc quá gầy… cũng có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ.(2)

6. Bệnh gan nhiễm có cải thiện được hay không tùy vào mức độ nặng nhẹ của bệnh

Việc cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ có kết quả thế nào còn tùy thuộc vào bệnh ở giai đoạn nào và sự tuân thủ, chăm sóc của bệnh nhân tốt hay không. Ngoài sử dụng thuốc giúp kiểm soát bệnh theo chỉ định của bác sĩ thì điều quan trọng là người bệnh cần có chế độ ăn uống điều độ, kiểm soát huyết áp, đường huyết tốt; tập thể dục, giảm cân có hiệu quả thì sẽ nhanh phục hồi. Tuy nhiên, kể cả khi phục hồi mà người bệnh có lối sống không lành mạnh thì gan nhiễm mỡ vẫn có thể quay trở lại bất cứ khi nào.

7. Gan nhiễm mỡ đơn thuần cần xây dựng chế độ dinh dưỡng và lối sống khoa học

Nếu gan nhiễm mỡ đơn thuần, bệnh còn ở mức độ nhẹ, chưa bị viêm gan, bệnh nhân chỉ cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và lối sống tích cực, hạn chế rượu bia, có chế độ dinh dưỡng cân bằng, không ăn quá nhiều chất ngọt, béo và thường xuyên tập thể dục, ngủ đủ giấc...là biện pháp hữu hiệu giúp chỉ số gan trở về mức bình thường.(3)

chế độ dinh dưỡng cho người bệnh gan nhiễm mỡ

Chế độ dinh dưỡng cân bằng và lối sống khoa học là cách để cải thiện gan nhiễm mỡ

8. Gan nhiễm mỡ có những loại nào?

Đây là thông tin về gan nhiễm mỡ giúp người bệnh hiểu rõ hơn về vấn đề đang gặp phải của bản thân để có cách bảo vệ và điều trị tích cực. Gan nhiễm mỡ được chia theo hai dạng dựa theo mức độ tổn thương và nhiễm mỡ trong gan.

8.1. Theo mức độ tổn thương gan

Đây là cách chia các cấp độ gan nhiễm mỡ “cổ điển” nhất. Qua kết quả sinh thiết gan, các bác sĩ quan sát và đánh giá mức độ thâm nhiễm mỡ, viêm gan. Từ đó, đánh giá mức độ gan nhiễm mỡ.

Gan thoái hoá mỡ đơn thuần: Gan bị thâm nhiễm bởi chất mỡ nhưng chưa kèm theo tình trạng viêm gan.
Viêm gan thoái hoá mỡ do rượu bia: Ngoài tình trạng gan bị thâm nhiễm bởi mô mỡ, kèm theo tình trạng viêm gan, ở giai đoạn này, mô gan có thể bị sẹo hoặc bị xơ và có tiền sử uống rượu bia nhiều.
Viêm gan thoái hoá mỡ không do rượu bia: Kết quả sinh thiết giống loại viêm gan thoái hóa mỡ do rượu, nhưng không có tiền sử uống rượu bia (hoặc có uống rượu bia nhưng không đáng kể).

8.2 Theo mức độ nhiễm mỡ trong gan

Đây là cách chia hiện đại đang được sử dụng phổ biến dựa vào tỉ lệ tích lũy chất béo trong gan so với trọng lượng gan. Thường dùng siêu âm, CT scan hoặc MRT để chẩn đoán.

Gan nhiễm mỡ độ 1: Mức độ nhẹ, mỡ trong gan chiếm từ 5 - 10%. Hầu hết người bệnh gan nhiễm mỡ cấp độ 1 không nhận thức được bản thân họ đang gặp vấn đề ở gan. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ chẩn đoán bị gan nhiễm mỡ nhờ quá trình xét nghiệm máu định kì hoặc siêu âm.

Gan nhiễm mỡ độ 2: Mức độ trung bình, mỡ trong gan chiếm từ 10 - 25%. Trong trường hợp bệnh tiến triển nặng hơn thì ngoài việc kết hợp chế độ sinh hoạt hợp lý ở trên ra thì mọi người nên áp dụng thêm thuốc điều trị gan nhiễm mỡ để giảm tổn thương tới các tế bào gan. Khi tình trạng mỡ tích tụ ở gan tiến triển thành gan nhiễm mỡ độ 2, men gan cũng đồng thời tăng cao. Mặt khác, bệnh cũng có nguy cơ cao tiến triển thành viêm gan. Hơn nữa gan nhiễm mỡ độ 2 chuyển lên độ 3 rất nhanh vì vậy cần phải điều trị tích cực ở giai đoạn này, để tránh được những biến chứng sau này.

Gan nhiễm mỡ độ 3: Mức độ nặng, mỡ trong gan trên 30%. Chất béo tích tụ trong gan đã “chiếm cứ” toàn bộ cơ quan này và dẫn tới viêm gan. Thời điểm này, các động mạch và tĩnh mạch đều gặp khó khăn trong việc vận chuyển máu cùng các chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể. Từ đó, nguy cơ người bệnh gan nhiễm mỡ độ 3 gặp phải tình trạng tắc nghẽn mạch máu là vô cùng lớn.

Tăng áp tĩnh mạch cửa thậm chí cũng có khả năng xảy ra. Bạn có thể bắt gặp tình trạng máu ứ lại trong hệ thống tĩnh mạch cửa. Sau đó, lượng máu trên sẽ chuyển hướng vào tĩnh mạch rốn và các mao mạch khác ở thành bụng. Hệ quả là những mạch máu này nổi rõ trên bề mặt da ở vùng bụng.

Trên đây là những thông tin về gan nhiễm mỡ mà bạn cần nắm rõ. Gan nhiễm mỡ có thể xảy đến cho bất kỳ ai có lối ăn uống bất hợp lý, thiếu vận động dẫn đến thừa thải năng lượng. Gan nhiễm mỡ ở hầu hết các trường hợp chẩn đoán không là bệnh lý, đó chỉ là một triệu chứng do sự tích lũy mỡ quá nhiều tại gan.

Nên theo dõi và thăm khám sức khỏe định kỳ để tầm soát bệnh gan nhiễm mỡ

Tuy nhiên, gan nhiễm mỡ là một chứng bệnh khá “thầm lặng”. Những người bị gan nhiễm mỡ đa phần đều không có triệu chứng. Chỉ khi nào tốc độ lắng đọng mỡ trong gan xảy ra nhanh, lúc đó gan có thể lớn, và khi đó bệnh nhân có thể có cảm giác đau tức hoặc nặng vùng gan. Bệnh không được phát hiện và điều trị tích cực từ sớm có thể để lại những biến chứng nguy hiểm cho tính mạng.

Vì vậy, bên cạnh theo dõi và khám sức khỏe định kỳ, những người có nguy cơ mắc chứng bệnh này cao nên chủ động kiểm tra và theo dõi tình hình gan nhiễm mỡ thường xuyên, xây dựng lối sống tích cực và chủ động phòng ngừa gan nhiễm mỡ từ sớm. Nhất là những người đang trong tình trạng thừa cân béo phì, nghiện rượu, tiểu đường type 2, suy dinh dưỡng thiếu protein, giảm cân quá nhanh hoặc dùng các loại thuốc gây độc cho gan.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân gốc rễ dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ nói riêng và bệnh gan nói chung là do tế bào Kupffer (thường trú ở xoang gan) bị kích hoạt quá mức bởi các yếu tố gây hại như thực phẩm nhiễm độc, rượu bia, thuốc cải thiện, virus, vi khuẩn… sẽ phóng thích ra các chất gây viêm như Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β… làm tổn thương tế bào gan, khiến gan bị hủy hoại và bị mắc các loại bệnh lý. Vì vậy, để bảo vệ gan cần kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer.

Bằng nghiên cứu chuyên sâu và ứng dụng công nghệ tiến tiến, các nhà khoa học đã cho ra đời sản phẩm Hewel chứa bộ đôi tinh chất thiên nhiên là Wasabia kết hợp với S.Marianum giúp kiểm soát tế bào Kupffer, tăng cường quá trình giải độc, chống độc, tăng sức đề kháng cho gan. Đây được xem là xu hướng bảo vệ gan an toàn và hiệu quả nhờ “đánh trúng” vào cơ chế bệnh sinh, giúp cải thiện tình trạng tổn thương tế bào gan, tăng cường giải độc gan, hạ men gan, giảm viêm gan, gan nhiễm mỡ và phòng ngừa xơ hóa vượt trội.

Xem thêm video để hiểu rõ về gan nhiễm mỡ

Những thông tin về gan nhiễm mỡ trong bài viết này hy vọng mọi người sẽ có cách nhìn toàn diện để có cách chăm sóc và bảo vệ lá gan hoạt động khỏe mạnh dài lâu.

10 thực phẩm cải thiện chức năng gan dễ tìm trong nhà bếp

Bên cạnh các loại thảo dược tăng cường cho gan được khoa học công nhận, dùng thực phẩm hỗ trợ chức năng gan hằng ngày cũng rất có lợi cho gan. Danh sách 10 loại thực phẩm trong nhà bếp bên...

Chi tiết

Men gan cao có nên dùng thuốc khắc phục?

Nhiều người vì quá lo lắng cho sức khỏe nên khi được thông báo về tình trạng bất thường của cơ thể thì vội đi tìm thuốc để hỗ trợ cải thiện. Một số trường hợp men gan cao chuyên gia...

Chi tiết

Ung thư gan tấn công người trẻ

Theo ghi nhận của Bệnh viện Chợ Rẫy, số người trẻ bị ung thư gan đang tăng lên, nhiều trường hợp chỉ ở độ tuổi 15-30

Chi tiết

Người dùng rượu bia nhiều dễ bị gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo trong gan vượt quá trọng lượng gan, có đến 25% trường hợp gan nhiễm mỡ có thể diễn tiến thành viêm gan, xơ gan, ung thư gan. Việt Nam là một trong những...

Chi tiết