Những thông tin cần biết về viêm gan do virus

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam là một trong 11 quốc gia gánh nặng toàn cầu về bệnh viêm gan mãn tính do virus, trong đó viêm gan B và C là những nguyên nhân chính gây xơ gan, ung thư gan. Cũng theo WHO cứ 11 người ở Việt Nam thì 1 người bị nhiễm viêm gan B hoặc C mãn tính. Tìm hiểu những thông tin cần biết về bệnh viêm gan virus để kịp thời phát hiện và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Các loại viêm gan do virus

Viêm gan là tình trạng tổn thương tại gan, đặc trưng bởi sự hiện diện của các tế bào viêm gan. Viêm gan làm suy giảm chức năng gan, có thể phá vỡ các quá trình giải độc máu, lưu trữ vitamin và sản xuất hormone của gan. Đặc biệt, viêm gan tiến triển sang giai đoạn mạn tính không có giải pháp khắc phục sẽ biến chứng thành xơ gan và ung thư gan.

Có nhiều nguyên nhân gây viêm gan nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là do virus. Có 5 loại virus gây viêm gan được quan tâm nhất vì tốc độ lây lan nhanh cùng với những biến chứng vô cùng nguy hiểm:

– Viêm gan A

Virus viêm gan A tìm thấy trong phân của người bệnh, có thể lây lan cho người bệnh thông qua ăn uống các loại thực phẩm hoặc nguồn nước bị ô nhiễm. Hầu hết các trường hợp mắc viêm gan A có thể tự phục hồi và có miễn dịch suốt đời.

Tuy nhiên, một số trường hợp khác, virus viêm gan A cũng có thể tiến triển nặng và đe dọa đến tính mạng. Hiện nay, đã có vắc-xin phòng ngừa viêm gan A an toàn và hiệu quả.

– Viêm gan B

Virus viêm gan B lây truyền qua đường máu, quan hệ tình dục và từ mẹ sang con. Tại Việt Nam, viêm gan B chiếm khoảng 20% dân số. Viêm gan B thường tiến triển trong âm thầm, ở giai đoạn cấp tính hầu như không có triệu chứng khiến người bệnh dễ bị bỏ qua. Hiện nay, đã có vắc-xin phòng ngừa viêm gan B hiệu quả, do đó mỗi người cần chủ động tiêm ngừa đầy đủ.

Viêm gan do virus là căn bệnh nguy hiểm với tốc độ lây lan nhanh

– Viêm gan C

Viêm gan C được đánh giá là loại virus nguy hiểm nhất, tuy nhiên hiện vẫn chưa có vắc-xin chủng ngừa. Viêm gan C lây truyền chủ yếu thông qua việc tiếp xúc máu với người nhiễm bệnh và dùng chung bơm kim tiêm. Có đến 70-85% trường hợp nhiễm virus viêm gan C sẽ tiến triển bệnh thành mãn tính, 5-20% trường hợp viêm gan C mạn tính sẽ tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.

– Viêm gan D

Thông thường, viêm gan D không thể tồn tại nếu không có sự hiện diện của virus viêm gan B. Do đó, những người nhiễm viêm gan B thường đồng nhiễm thêm viêm gan D khiến tình trạng bệnh trở nặng với nhiều biến chứng nguy hiểm hơn.

– Viêm gan E

Virus viêm gan E được tìm thấy trong phân, rác, nước thải và bệnh lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa. Viêm gan E thường diễn tiến lành tính và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, có khoảng 10% trường hợp viêm gan E diễn tiến phức tạp và tàn phá gan một cách nhanh chóng.

Những dấu hiệu, triệu chứng nhận biết viêm gan do virus

Viêm gan do virus thường không có biểu hiện rõ ràng. Bệnh ở giai đoạn đầu diễn tiến âm thầm, nhiều người bệnh đã nhiễm virus gây viêm gan nhưng vẫn cảm thấy khỏe mạnh. Một số triệu chứng không rõ ràng thường nhầm lẫn với các bệnh khác như:

– Cơ thể mệt mỏi

– Da, kết mạc (tròng trắng) mắt có màu vàng

– Bụng chướng do tích tụ dịch trong bụng

– Sốt nhẹ, cảm giác khó chịu trong người giống như bị cảm

– Đau tức hạ sườn phải

– Rối loạn tiêu hóa: Chán ăn, ăn không tiêu, đầy bụng, tiêu chảy, phân bạc màu

– Nước tiểu vàng hoặc sẫm màu

– Ngứa, nổi mề đay, mụn nhọt

– Giãn mạch hình sao ở vùng ngực

– Đau khớp, đau cơ

– Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Ngứa da, nổi mẩn đỏ là triệu chứng điển hình thường thấy của người bị viêm gan do virus

Nhìn chung, tất cả những triệu chứng, biểu hiện ở giai đầu của bệnh lý viêm gan do virus thường khá nhẹ. Đến khi có những dấu hiệu đặc trưng thì bệnh đã tiến triển ở giai đoạn muộn với nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi có những dấu hiệu bất thường trên bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để khám, kiểm tra, xét nghiệm, chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có phác đồ điều trị thích hợp.

Bất ngờ với tác nhân làm viêm gan do virus thêm nặng: tế bào Kupffer

Bằng nhiều công trình nghiên cứu chuyên sâu dưới ở góc độ sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ cho biết, tế bào Kupffer – nằm ở xoang gan hoạt động quá mức là thủ phạm làm khởi phát quá trình tổn thương và hoại tử tế bào gan. Cụ thể, khi virus viêm gan tấn công tế bào Kupffer thì ngay lập tức sẽ thiết lập hệ thống “phòng thủ” bằng cách sản sinh các chất gây viêm như TNF-α, TGF-β … đặc biệt là Interleukin. Ban đầu các chất gây viêm này có mục đích tiêu diệt virus, nhưng vì sản sinh quá nhiều và bị kích hoạt liên tục vô tình làm tổn thương các tế bào gan, tăng tình trạng tế bào gan bị viêm và hủy hại gan. Đây cũng là cơ chế sinh làm nặng nề hơn bệnh viêm gan do virus. Tình trạng kéo dài không được khắc phục, tế bào gan chết hàng loạt dễ dẫn đến biến chứng xơ gan, ung thư gan.

Điều trị viêm gan do virus

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và loại virus gây bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm như: xét nghiệm huyết học, sinh hóa, miễn dịch, chẩn đoán hình ảnh…. Sau khi có kết quả cuối cùng, bác sĩ sẽ quyết định phương pháp hỗ trợ cải thiện và theo dõi để bệnh không diễn tiến nặng hơn.

Gặp bác sĩ chuyên khoa ngay nếu có những triệu chứng hoặc nghi ngờ mình mắc bệnh viêm gan virus

Tùy vào từng loại bệnh viêm gan mà bác sĩ sẽ chỉ định những cách điều trị khác nhau. Phần lớn bệnh nhân bị viêm gan virus cấp tính có thể cải thiện hiệu quả nếu tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa và có chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học.

Cách phòng ngừa viêm gan do virus

Viêm gan do virus lây nhiễm qua nhiều hình thức khác nhau, do đó để chủ động phòng ngừa bệnh thực hiện:

• Tiêm ngừa vắc-xin: Tiêm vắc-xin là cách phòng ngừa bệnh viêm gan do virus hiệu quả. Hiện nay đã có vaccine phòng ngừa viêm gan A và viêm gan B, mỗi người cần chủ động tiêm ngừa đầy đủ.

Chủ động tiêm ngừa vắc-xin viêm gan A và viêm gan B đầy đủ.

(Nguồn: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Vắc-xin dành cho trẻ em và người lớn)

• Thói quen ăn uống, sinh hoạt khoa học: Lựa chọn những thực phẩm sạch, an toàn; hạn chế rượu bia, thuốc lá; phân bổ thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh thức khuya, làm việc quá sức; tập luyện thể dục thể thao đều đặn…
• Hạn chế tiếp xúc với máu và dịch cơ thể của người bệnh, sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.
• Không tự ý sử dụng thuốc giảm đau, thuốc điều trị bệnh tùy tiện, khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.